NIN
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Reč nedelje<br>Jovan Ćirilov
Vizantija

Osnivači Evropskog muzeja u Briselu odlučili su da počnu sa 812. godinom kao datumom kada počinje istorija starog kontinenta. Dakle, isključena je istorija stare Grčke i Vizantije. Očigledno je po ne znam koji put da Evropljani na Zapadu smatraju da je istorija Evrope zapravo istorija njenog zapadnog dela

      Jovan Ćirilov
      
       Godina 812. je vreme vladavine Karla Velikog, franačkog i karolinškog vladara, koga je papa Lav Treći 800. godine krunisao za rimskog imperatora. On je vladao gotovo celim zapadnim hrišćanskim zemljama od Španije do Češke.
       Ovim muzejom isključena je iz istorije ne samo stara Helada, kolevka evropske civilizacije, nego i Vizantija koja je, već je banalno to ponavljati, bila u to vreme na neuporedivo višem nivou nego Zapadna Evropa.
       Istorijom Vizantije od 395. godine, kada je Teodosije podelio Rimsku imperiju na Istočno i Zapadno rimsko carstvo, pa do poslednjeg vizantijskog vladara Mihaila VIII Paleologa ispisane su značajne stranice evropske istorije.
       Ime Vizantije potiče od imena osnivača Carigrada Bizasa iz Megare (byssos lukav, prevejan). Reč je o legendarnom grčkom vođi koji je iz Male Azije doveo Grke na Balkansko poluostrvo negde 657. godine pre nove ere i pokorio pastoralna tračka plemena. Po njemu su grad na Bosforu nazvali Bizancijum (Byzantium). Dve varijante izgovora potiče od različitog čitanja grčkog slova beta. Bizant, kako su prihvatili Hrvati, je starogrčka varijanta, a Vizantija je vizantijska i novogrčka varijanta čitanja slova beta (danas u grčkom vita), kako su uobičajili i Srbi.
       Kada je car Konstantin 330. godine Vizancijum pretvorio u svoju prestonicu, nazvao ga je Novim Rimom. Međutim, na novcu kovanom u tom gradu i dalje je pisalo staro ime, dok car nije naredio da se nazove Konstantinopolis.
       U 13. veku Arapi su ga zvali Istanpolis, što je pogrešni izgovor grčke sintagme eis ten polis, unutar grada. Otuda Istanbul.
       Zapadna Evropa nikada nije oprostila Vizantiji vešto uvođenje politike, često putevima neke neuhvatljive logike. U francuskom jeziku postoji pridev byzantin koji se odnosi na rasprave i prepirke koje se vode toliko dugo da im se više ne zna razlog zbog koga su započete.
       Zato ćemo tu da prekinemo raspravu o nepravdi koje zapadni Evropljani nanose poimanju Istočne Evrope i njenim civilizacijskim zaslugama. Inače bi nas mogli optužiti da vodimo vizantijsku raspravu.


Copyright © 2000 NIN - redakcija@nin.co.yu