NIN Reklama
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Rizičan život

NAZIV: Mladi i SIDA AUTOR: Sreten Vujović IZDAVAČ: Eljuilibrium, Beograd 1999.

      Ksenija Savin
      
       U ovoj studiji se analiziraju podaci istoimenog empirijskog istraživanja koje je deo šire međunarodne akcije u prevenciji SIDE, a odnose se na Beograd, sredinu sa najviše obolelih i HIV pozitivnih u zemlji. Reč je o prvoj domaćoj sociološkoj studiji ove vrste koja je objavljena kao knjiga.
       Istraživanje je reprezentativno za beogradske srednjoškolce, a sprovedeno je na velikom uzorku od 1 000 đaka trećih razreda svih vrsta srednjih škola, čime je, uz poštovanje nekih drugih pravila naučnog mišljenja, obezbeđena pouzdanost rezultata. Oni su takođe uporedivi i sa rezultatima u gradovima nekoliko zemalja u tranziciji, koje imaju sličan kontekst bolesti. Ta je uporedivost obezbeđena od samog početka, primenom jedinstvene metodologije i istih istraživačkih instrumenata (u knjizi je objavljen upitnik koji ima 191 pitanje).
       Da je Vujovićevo istraživanje pogodilo svrhu, pokazuje, između ostalog, velika sličnost dobijenih rezultata sa prethodnim sociološkim istraživanjem u Beogradu ("Kulturni obrasci seksualnog ponašanja i rizik od SIDE", IKSI, Beograd, 1996) izvedenim na istom uzorku uvećanom za studentsku populaciju. U razmaku od nešto više od dve godine otkrivene su stabilne tendencije u ponašanju mladih, pre svega seksualnom, kao i u pogledu tipa rizika. Primerice, prosečna starost mladića prilikom prvog seksualnog odnosa iznosi 15 godina, a devojaka 16,7 godina. Oko polovine srednjoškolaca (51 odsto) imalo je heteroseksualni odnos. Prosečna starost pri stupanju u heteroseksualni odnos je 15,9 godina. Prosečan broj partnera s kojima su mladi imali seksualni odnos iznosi 3,7. To znači da danas mladi seksualne odnose imaju ranije i češće nego prethodne generacije.
       Znanje o SIDI kojim raspolažu beogradski srednjoškolci je osrednje i nešto manje od znanja njihovih vršnjaka u Varšavi, Brnu, Mariboru, Zagrebu i Sofiji. Uprkos osrednjem znanju o SIDI, mladi se rizično ponašaju i to je ono što najviše zabrinjava. Tačnije, mnogi mladi su deklarativno spremni da prihvate preventivne mere, ali ih se u sopstvenoj seksualnoj praksi nedovoljno pridržavaju, tako da jedan deo mladog naraštaja učestvuje u svojevrsnom "ruskom ruletu". Zahvaljujući povećanoj upotrebi duvana, alkohola i droge, kao i porastu prostitucije i nasilničkog ponašanja, slučajevi rizičkog ponašanja i sučeljavanja s pripadnicima rizičnih grupa se uvećavaju.
       Ovo sociološko istraživanje, uvažavajući niz socijalno-psiholoških osobina problema, SIDI kao epidemiji globalnog karaktera daje primeren okvir. Ukoliko bismo hteli da odredimo karakterističan ugao gledanja, odnosno teorijski pristup kojim bi ovakvo istraživanje bilo vođeno, ne bismo se lako opredelili za jedan, bez rizika da ne učinimo redukciju nekih podataka. Zbog širine i raznovrsnosti problema i Vujović je morao konsultovati više teorijskih stavova ili čitavih teorija. Pri tom je izabrao srećno rešenje dovodeći rizik od SIDE u vezu sa krizom identiteta i seksualnog identiteta mladih i smeštajući ih u okvir opšte društvene krize. Idući za ovim tragom, autor je dao niz zanimljivih i tačnih tumačenja koja zaslužuju da i dalje budu proveravana.


Copyright © 1996-2003 NIN - redakcija@nin.co.yu