NIN Reklama
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Za analizu

(“Tito englesko mezimče”, NIN br...)

      Sadašnji trenutak, možda više no ikada, nameće potrebu da se određeni ključni događaji iz novije srpsko-jugoslovenske istorije ponovo preispitaju ili, bolje reći, revalorizuju. Pristupanje Trojnom paktu i puč 27. marta, zbog ogromnih reperusija po samu zemlju i narod, više od ostalog, zaslužuju da budu predmet nove istorijske analize, Odluka da se pristupi Trojnom paktu nije bila izraz pronacističkog sentimenta vlade Kraljevine Jugoslavije i kneza Pavla, kako je to do sada tumačila zvanična istorija, nego jedino moguće rješenje kojim bi se spasla država koja se našla pred velikom spoljnom opasnošću. Ulaskom njemačkih trupa u Bugarsku i njihovim izbijanjem na bugarsko-jugoslovensku granicu 1. marta, Jugoslavija je praktično bila okružena silama Osovine. Čak i u tim trenucima, jugoslovenska vlada nije odbacivala eventualnu opciju pristupa savezničkim snagama, pa je u prvoj polovini marta u Atinu poslat major Perišić, koji se u britanskom poslanstvu sastao sa general-majorom Arturom Smitom i još nekim oficirima, radi analize vojne situacije. Iz pregovora je bilo jasno da bi, u slučaju njemačkog napada na Jugoslaviju, vojska morala da izvrši hitno povlačenje jedinim mogućim pravcem prema jugu, odnosno Grčkoj. Uzimajući u obzir ovu, gotovo sigurnu opciju, major Perišić je od svojih sagovornika tražio da se izjasne mogu li britanske trupe da obezbijede ovo povlačenje i mogu li nakon izvršenog povlačenja obezbjediti u Grčkoj prihvat i snabdijevanje vojske. Prema svjedočenju majora Perišića, britanski odgovor je bio da će “engleska imperija učiniti sve što bude moguće da nas pomogne u ovako teškoj situaciji” odgovor koji, očigledno, nije bio dovoljno ubjedljiv za vladu u Beogradu.
       Poslije izvršenog puča od 17. marta, otkrivena je još jedna kobna zabluda: britanske snage u Grčkoj su u to vrijeme brojale svega jednu i po diviziju!
       Iako je vrlo nezahvalno vršiti istorijske spekulacije po principu “šta bi bilo da je bilo drugačije”, moguće je sa velikom dozom sigurnosti utvrditi da srpski narod ne bi doživio novu tragediju da su neodgovorni pučisti bili skeptičniji prema “danajskim darovima” Vinstona Čerčila.
      
       SRĐAN JOVANOVIĆ,
       San Dijego, SAD


Copyright © 1996-2003 NIN - redakcija@nin.co.yu