NIN Reklama
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Branibor Debeljković

(1916 - 2003)

      Vest da je Branibor Debeljković, doajen srpske fotografije preminuo u Kanadi 13. jula ove godine, u 88. godini života, navodi na razmišljanje koliko je značajnih stvari taj čovek uradio.
       Farmaceut po struci, Debeljković je vreme u kome je živeo i stvarao obeležio doprinosom razvoju beogradske i srpske fotografije, i to u više segmenata fotografske struke:
      
       KAO UMETNIK Debeljković izlaže od 1938. godine i od tada je učestvovao na preko 200 izložbi širom sveta i osvojio preko 100 nagrada i priznanja. Nosilac je najviših umetničkih zvanja - majstor fotografije FSJ (u okviru Foto-saveza Jugoslavije) i Hon EFIAP (najviše zvanje u okviru FIAP-a-Međunarodne organizacije za umetnost fotografije). Samostalno izlaže od 1959. godine i priredio je 14 samostalnih izložbi od kojih je poslednja - retrospektivna - priređena 2001. god. u Umetničkoj galeriji “Nadežda Petrović” u Čačku i potom reprizirana u Paviljonu “Cvijeta Zuzorić” u Beogradu.
      
       KAO FOTOGRAFSKI PROFESIONALAC Debeljković je od 1952. godine radio u preduzeću “Zadružna knjiga”, a od 1953. sarađuje sa časopisom “Mozaik”. Takođe radi posebne projekte za muzeje i slične institucije i reklamne projekte za fabrike i preduzeća. Prelaskom u Higijenski institut za Srbiju radi namenske filmove, a kao fotograf učestvuje u realizaciji planova za seosku higijensku kuću. Posle studijskog putovanja i boravka u Cirihu zapošljava se kao šef foto-službe u Zavodu za propagandu Jugoslovenske železnice.
      
       KAO ANIMATOR FOTOGRAFSKIH ORGANIZACIJA Branibor Debeljković je učestvovao u osnivanju svih značajnih fotografskih organizacija i udruženja i u pokretanju i realizaciji najznačajnijih fotografskih manifestacija. Sa članovima foto-sekcije Srpskog planinarskog društva 1939. godine osniva klub foto-amatera Beograda. Posle Drugog svetskog rata učestvuje u osnivanju “Društva foto i kino-amatera Beograda” od kojih posle nastaju Foto-klub “Beograd” i Kino-klub “Beograd”. Zatim učestvuje u osnivanju Foto-saveza Jugoslavije i Foto-kino saveza Srbije i fotografskog časopisa “Fotografija” koji uređuje dve godine. Po posebnom pozivu 1953. godine postaje član ULUS-a kao prvi umetnik fotografije i učestvuje u osnivanju ULUPUS-a u kome je sada fotografska sekcija ULUPUDS-a. U svim ovim organizacijama Debeljković je među tvorcima programa delatnosti i organizatorima najvažnijih manifestacija, domaćih i međunarodnih.
      
       KAO PROFESOR FOTOGRAFIJE Debeljković je učestvovao u stvaranju programa obuke u Savezu i klubovima, držao kurseve i predavanja i bio član žirija, ocenjivačkih komisija i umetničkih saveta FSJ, FKS Srbije i ULUPUDS-a. Godine 1971. pozvan je da na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju sačini program za predmet Umetnost fotografije. Debeljković je tako prvi profesor fotografije na ovoj Akademiji.
      
       KAO ISTORIČAR Debeljković je izložbom i knjigom “Stara srpska fotografija” koju je priredio 1977. godine u Muzeju primenjene umetnosti u Beogradu postavio osnove za proučavanje istorije fotografije kod Srba. Svoje bavljenje istorijom fotografije Debeljković je započeo još 1965. godine kada sa prilogom o jugoslovenskoj fotografiji učestvuje u Enciklopediji fotografije Focal Press u Londonu. Na ovoj problematici Debeljković je stalno radio i pripremao dopune projekta iz 1977. godine.
      
       KAO TEORETIČAR, Debeljković je pisac brojnih tekstova koji su prilozi teoriji fotografije. Najčešće su to reakcije na izložbe i druga fotografska dešavanja pri čemu je ispoljavao kritički stav i polemički duh karakterističan za njegovu prirodu.
      
       Debeljkovićevo delo i njegova umetnost ostaju za budućnost, kao deo istorije naše kulture kojoj je Debeljković dao značajan doprinos, a onima koji su imali tu privilegiju da ga poznaju ostaje u sećanju njegov iskričav duh, gotovo dečija radoznalost i izuzetna radna energija.
      
       DRAGOLJUB TOŠIĆ


Copyright © 1996-2003 NIN - redakcija@nin.co.yu