KOSOVSKA HRONIKA

SRBI "LETE" NA SEVER

Istorijske cinjenice pokazuju da su od II milenijuma p.n.e. kosovski prostor naseljavali Iliri. U VII veku, posle Hrista, stigli su Sloveni. Ovo su vazni dogadjaji koji prethode danasnjem stanju:

1190. srpska drzava Raska se prosiruje na Kosovo, Lab i Metohiju (Hvosno)

do XIV veka Kosovo postaje centralna teritorija srpske drzave

1389. Bitka na Kosovu: srpsku vojsku su porazili Turci

1443-68. Skender-beg (inace potomak slovenske porodice Crnojevic koji je primio islam) predvodi oruzani otpor Albanaca protiv Otomanske imperije

1683-99. Becki rat; Srbi stali na stranu hriscanske austrijske vojske, pa su posle protivofanzive Turaka 1690. u strahu od odmazde s patrijarhom Arsenijem Carnojevicem na celu izbegli u juznu Ugarsku; taj dogadjaj je poznat pod imenom Velika seoba Srba

1735-39. Austro-turski rat; Srbi su opet podrzavali hriscane, pa je 1737. doslo do nove velike seobe Srba

10.VI 1878. oko 300 Albanaca osnovalo je Prizrensku ligu; uputili su zahtev Porti u Carigradu za autonomiju albanskih teritorija i njihovo ujedinjavanje; kad su Turci to odbili, Albanci su se pobunili i preuzeli vlast u vecini gradova na Kosovu i u Albaniji

1881. Turci su povratili vlast na Kosovu

1905-1912. niz ustanaka Albanaca protiv turske vlasti

1912-13. posle Prvog balkanskog rata Kosovo postaje deo Srbije; crnogorska vojska je stigla do Skadra, a Grci su usli u juznu Albaniju; pod pritiskom medjunarodne zajednice, pre svega Austrije, na Londonskoj konferenciji priznaje se nezavisnost drzavi Albaniji, a vladar nove knezevine postao je nemacki knez Vid koji je za manje od godinu dana morao da pobegne posle pobune plemena

1918. Kosovo kao deo Srbije ulazi u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca

1919-21. vlasti Kraljevine su pocele plansko naseljavanje Srba na Kosovo; druga faza naseljavanja je sprovodjena od 1931. do 1936, a treca 1939. godine: ukupno je naseljeno 11 163 porodice ili oko 70 hiljada stanovnika.

1941. Kosovo je okupirala Italija i ukljucila ga u Veliku Albaniju: za manje od godinu dana sa Kosova se iselilo oko 65 hiljada Srba i Crnogoraca.

novembra 1944. partizanska vojska je preuzela Kosovo

decembra 1944. izbija pobuna albanskih snaga balista koja je trajala do marta 1945.

1945. NKOJ (Nacionalni komitet oslobodjenja Jugoslavije) zbog napete situacije zabranio je povratak izbeglih Srba i Crnogoraca na njihova imanja na Kosovu; ovim je prakticno efekat predratnog naseljavanja u juznu pokrajinu ponisten; formira se Kosovsko-metohijska oblast kao deo Republike Srbije u Jugoslaviji

1963. promenom ustava oblast postaje Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija

1968. demonstracije Albanaca u Pristini; glavna parola je "Kosovo Republika"; posledica pritiska je izbacivanje reci Metohija iz imena pokrajine

1974. novi ustav SFRJ prosiruje autonomiju Kosova skoro do stepena republicke samostalnosti u SFRJ

1981. prema obavljenom popisu stanovnistva na Kosovu zivi 77,42% Albanaca, 13,22% Srba, 3,7% Muslimana, 2,15% Roma, 1,71% Crnogoraca;

1981. nemiri Albanaca na Kosovu su prouzrokovali napetosti i povecano iseljavanje Srba i Crnogoraca

1987. Slobodan Milosevic proteste Srba smiruje u Kosovo Polju cuvenom recenicom: "Vas niko ne sme da bije"

1989. nemiri Albanaca na Kosovu

marta 1989. savezno Predsednistvo uvodi vanredne mere na Kosovu

5. jula 1990. Skupstina Srbije raspusta Skupstinu i vladu Autonomne Pokrajine Kosovo

7. septembra 1990. Albanci odrzavaju "skupstinu" u Kacaniku, donose "Kacanicki ustav" i proglasavaju nezavisnu republiku Kosovo

1991. obavljeni popis stanovnistva SFRJ nije mogao biti regularno uradjen na Kosovu; procene su da Albanci cine sve veci deo u stanovnistvu; Srba je oko 10 odsto;

septembra 1991. Albanci organizuju svoj referendum za nezavisnost Kosova

maja 1992. Albanci organizuju svoje izbore za parlament i predsednika Kosova i od tada ne ucestvuju na izborima koje Srbija ili savezna drzava organizuju, stvaraju paralelne skolske i zdravstvene institucije;

oktobar 1998. Sporazum Milosevic - Holbruk.

Slobodan Reljic