Dva veka prosvete

Pre dvesta godina osnovano je prvo ministarstvo prosvete u Srbiji. Tačnije, 11. januara 1811. godine - Skupština svih narodnih starešina u Srbiji osnovala je prva popečiteljstva (ministarstva). Ministar prosvete postao je Dositej Obradović, veliko ime srpske kulturne i književne istorije, kome se ove godine navršava dva veka od smrti. Dositej (svetovno ime Dimitrije) Obradović (1739, po nekim izvorima 1742-1811) rođen je u Čakovu, u rumunskom delu Banata. Školovao se za kaluđera, ali je napustio taj poziv i otisnuo se na putovanje po Evropi gde se u tamošnjim centrima sretao sa idejama racionalizma i prosvetiteljstva koje je prenosio svom narodu. Prevodio je evropska dela među kojima i Ezopove basne, a njegovi književni spisi su „Pismo Haralampiju“, „Život i priključenija“, „Sovjeti zdravago razuma“. Dositej je autor čuvene pesme „Vostani Serbie”. U vreme Prvog srpskog ustanka stupio je u vezu sa Karađorđem i 1807. došao u Srbiju da pomogne stvaranju nove države. Tu je proveo poslednjih pet godina života dajući veliki doprinos prosvećivanju svog naroda. Osnovao je Veliku školu - budući univerzitet 1808. godine i Bogosloviju 1810. Kao član Praviteljstvujuščeg sovjeta bio je prvi ministar prosvete u Srbiji. Umro je u Beogradu, 28. marta 1811. godine, a sahranjen je u porti beogradske Saborne crkve. Mirjana Dragaš, upravnik Zadužbine „Dositej Obradović” koju je 2004. godine utemeljio „Hemofarm koncern”, kaže da će krajem ove nedelje biti poznati svi detalji obeležavanja velikog jubileja.T. NJ.