Prekrajanje istorije

Nema čvršćeg uporišta za sadašnjost i budućnost od onog utemeljenog u prošlosti. A ako ga nema, treba ga obezbediti. Tim putem je pošla i vlast od nezavisne Crne Gore kada je u donetom zakonskom aktu dinastija Petrović i zvanično priznata u Crnoj Gori, a zaključci Podgoričke skupštine 1918. godine označeni kao akt „nasilne aneksije“. Biće da asimilacija građana srpske nacionalnosti sa poslednjeg popisa, kada je „nestalo“ 20.304 Srba, dok je 20,6 odsto građana prestalo da govori srpskim jezikom, nije bilo dovoljno pa se poteglo za prekrajanjem istorije koje nije u skladu sa tumačenjem nijedne svetske istoriografije. Kao potpora novom zakonu, oglasio se i potomak crnogorske kraljevske dinastije Petrović, princ Nikola Petrović, izjavom da ne očekuje izvinjenje srpske dinastije Karađorđević, „već njihovu spoznaju da su detronizovali Petroviće i zabranili njegovim precima povratak u Crnu Goru“. Za istoričare Zakon o dinastiji Petrović je grubo prekrajanje istorije iz dnevnopolitičkih razloga jer je „i pre 1918. godine postojao izrazito naglašen nacionalni komitski pokret u Crnoj Gori, koji se zalagao za ujedinjenje s Kraljevinom Srbijom“, kako tvrdi akademik Dragoljub Živojinović. Ocenu o grubom falsifikovanju istorijskih činjenica dao je i istoričar Čedomir Antić, koji zaključke o dinastiji Petrović kvalifikuje kao nastavak ekstremne politike koju, kako kaže, paradoksalno vode upravo dve socijalističke partije iz Crne Gore. „Oni prosto nastavljaju taj trend podele građana Crne Gore i podele naroda koji je nekada bio jedan. A to su građani Crne Gore, od kojih su se čak tri četvrtine do 1945. godine izjašnjavali kao Srbi“, kaže Antić, uz podsećanje da su članovi Podgoričke skupštine i njena najbrojnija stranka tražili da se zove Srpska narodna skupština Crne Gore, a da je notorna činjenica da je knez Nikola Petrović, vladar Crne Gore i prvi i poslednji njen kralj, hteo da prisajedini Crnu Goru Srbiji, a da je za uzvrat želeo da dobije određenu materijalnu korist. Slične ocene stižu i od crnogorskih istoričara. „Pitam, ko je to okupirao Crnu Goru 1918. godine i kada je prestala ta navodna okupacija? Nije valjda 1941. godine, kada je sva Evropa bila okupirana od fašizma...“, reči su crnogorskog akademika Zorana Lakića. Za razliku od Podgorice, stav Srbije je da se ne zaoštravaju ni retorika ni politika prema susednoj zemlji zbog „prekrajanja istorije“ i namere da se za navodno ukidanje nezavisnosti Crne Gore pre čitavog veka optuži – „velikosrpski projekat“. „Sva nerešena pitanja iz prošlosti treba prepustiti istoriji i istoričarima“, izjavio je Slobodan Homen, koordinator za medije u Vladi Srbije. Defanzivno je Srbija postupila i kada je iz Strategije o Srbima u dijaspori i regionu, posle burnih reakcija iz Hrvatske i Crne Gore, izbacila deo dokumenta koji se odnosi na zahtev Beograda da srpskom narodu u ovim državama bude priznat konstitutivni status, iako je i Parlamentarna skupština Saveta Evrope još 2006. godine usvojila takvu preporuku. Tako će glavne oštrice kritike prema podgoričkom naknadnom jačanju istorijskog identiteta poslati samo stručna srpska javnost, istoričari i intelektualci. Srbija će ih propratiti – ćutanjem.