Istina bez monopola

Jedno od najprijatnijih iznenađenja sezone, Ustanička ulica reditelja Miroslava Terzića je nova potvrda imuniteta srpskog filma na infektivne i virusološke talase filmskog i bioskopskog defetizma u Srbiji. Godina koja je tako dobro počela trijumfom Maje Miloš u Roterdamu i uspehom Dragojevića u Berlinu, nastavlja se realnim očekivanjima da srazmerno svojoj atraktivnosti, Ustanička ulica privuče veliki broj gledalaca. Ovu sumornu, dobro režiranu i pre svega glumački ubedljivo odigranu filmsku priču, u konstelaciji „novog“ srpskog filma pre svega treba čitati kao kontinuitet problemskih akcentuacija prethodnika (npr. Četvrtog čoveka Dejana Zečevića), kao bačenu rukavicu aktuelnoj političkoj kontroverzi (odrediti se spram ratnih zločina i konzistentno se nositi sa izborom bez obzira na konsekvence), te potom, što je najveći i najsadržajniji domet ovog filma, individualizirati pitanje krivice i pokazati gde prestaje hipoteka krivice kolektiviteta, a otpočinje pojedinačna odgovornost... Dušan (Gordan Kičić) je novopostavljeni tužilac za ratne zločine koji se bavi slučajem držanim u najbrižljivijoj tajnosti - likvidaciji jedne paravojne formacije na Kosovu... Pomnim istraživanjem dosijea učesnika, Dušan otkriva da je jedan od njih živ... Vrlina Ustaničke ulice jeste da je u pitanju film koji ume da ispriča svoju priču i čini to vešto, intrigantno i nadasve uzbudljivo. Ovo odsustvo neravnina u naraciji ostavlja najpre film koherentnim, a scenaristički potpis Đorđa Milosavljevića, Nikole Pejakovića i saradnika na scenariju Filipa Švarma, a po ideji samog Gordana Kičića, svojevrsna je receptura za dobar politički triler. Pomenuli smo već da su izvrsni glumci jedna od najvećih vrednosti ovog filma. Gordan Kičić možda u svojoj najzahvalnijoj i svakako, najambicioznoj ulozi, Uliks Fehmiu briljira i na momente njegova gluma preuzima nešto očevo. Rade Šerbedžija pomalo iritantan na početku filma svojim overdoziranim nastupom, standardno dobar, a prava je šteta što sjajna Milica Mihajlović nema više prostora i možda dorađeniji lik. Ritmički paralelizmi Ustaničke ulice odgovaraju narativnim, što sa filmovima nije uvek slučaj. Terzićeva režija je više funkcionalna a manje inventivna što je u ovom slučaju dobro, jer se film ne rasplinjava u digresivnosti (sem onoj najneophodnijoj, uslovljenoj narativnim potrebama) te inscenacijskim suficitima koji nisu u neposrednoj vezi s osnovnim narativnim tokom. Izvestan, premda minimalan stepen rigidnosti koja se ponekad ogleda u globalnom nedostatku humora, upada u oči ali za nekoga kome je to debitantski igrani film, ovo i ne može biti prigovor od velikog značaja. Nesumnjiva polemičnost Ustaničke ulice ogleda se i u njenom odbijanju da olako upire optužiteljskim prstom. Ako nam pokazuje i denuncira svet u kome nema nevinosti u svekolikom smislu te reči, film na drugoj strani trasira prostor za i ka komunikaciji koja nije nepovratno zamrla. Oslobađajući se raznih balasta novije političke istorije pre svega, Ustanička afirmiše etički princip kao vrhovni normativ, bez ičijeg prava da od njega načini jednostrani monopol na istinu.