Ba ili Bač

Trebalo mi je nekoliko sekundi da se dosetim kako je reč o omašci (koja je već u narednim vestima ispravljena) i da se kandidatura odnosi na kompleks srednjovekovne tvrđave Bač u Zapadnoj Srbiji, koju je nadležna komisija i predložila, uz obaveznu dokumentaciju stručnih tela. Ova omaška, međutim, zgodna je prilika da se pozabavimo etimologijom oba naša geografska termina. Uvek me je izazivala neobičnost naziva Ba, samo od dva slova. U nas su retki dvoslovni geografski termini. Ovog trenutka setio sam se još samo naziva reke Ub. Selo Ba u Srbiji, između grada Mionice i Ravne gore, poznato je kao „četničko Jajce“ gde je 1943. godine održan kongres predratnih srpskih stranaka. Draža Mihajlović je želeo da četnički pokret bude tim skupom ozvaničen kao vojska svih naroda Jugoslavije, koji ima podršku zapadnih saveznika. Naziv sela Ba je nemačkog porekla. Kada su u tim krajevima u srednjem veku po rudnicima, kao „gajstarbajteri“, radili Sasi, oni su naselje zvali nemački Bach, po tamošnjem potoku. Kada su ga prihvatili domaći Srbi, poznati po tome da većina nije izgovarala glas h, zvali su ga, umesto Bah, Ba, kao što je hleb bio leb, hrana rana, a hvala – fala! Tvrđavu Bač, kandidata za Uneskovu listu svetske baštine, taj srećan spoj drevnih stilova od romanike do baroka, u 14. veku je podigao mađarski kralj Karlo Robert kao odbrambeni punkt od invazije turskih osmanlija. Bač, tamošnje selo sa manastirima, usred raskošnog dunavskog priobalja, duguje ime upravo tim svojim prirodnim lepotama. Bač je skraćeni oblik naziva bačija, za naselje usred prostranih livada na kojima se gaje goveda. Taj naziv vremenom se proširio na celu oblast poznatu danas kao Bačka.