Arhiva

Javni beležnik

Jovan Ćirilov | 20. septembar 2023 | 01:00
Javni beležnik


On, koji je imao neke funkcije u opštini i gotovo austrougarsku stručnost, ipak nije imao neke veće teškoće u javnoj upravi i u javnom životu ni na tom položaju, istini na volju bez nekog većeg političkog značaja.

Bilo je pametnih Srba u centralnoj Srbiji koji su sačuvali u Vojvodini neka civilizacijska postignuća iz vremena Austrougarske. Recimo, u Srbiji je važan i dovoljno validan bio u crkvi sklopljen brak. A u Vojvodini se u Austrougarskoj najpre morao sklopiti građanski brak u opštini. Po ulasku Vojvodine u sastav Kraljevine Jugoslavije, taj napredniji zakon ostao je na snazi kao viša civilizacijska tekovina.

To što su novim zakonom ovih dana vraćeni javni beležnici u naš javni život, moj otac bi smatrao znakom da nije uzalud čekao ono treće. To treće između ostalog su i veoma tipični javni beležnici, koji su ponovo među nama.

Izdvojeni izvan opštinske strukture, javni beležnici su mnogo pomogli da se efikasnije obavljaju razne administrativne formalnosti u doba dobro uređene države.
Etimološki je reč beležnik dosta prozračna. Reč je o postverbalu od glagola beležiti, koji očigledno vodi od imenice beleg. Belezi su postojali još pre nego što je većina našeg življa u Srbiji bila pismena. Nepismeni seljaci su na svom autoritativnom štapu imali upisane raboše (ne reči, nego neke znake), kao pismeni trag obaveza pojedinaca prema državi.