Surove činjenice

Vrhuška kaže da lažem (obaška što me prezire), ali prema zvaničnim, poslednje dostupnim podacima, u Srbiji su siromaštvo i nejednakost u raspodeli dohotka među najvećim u Evropi - Facta Bruta. Prema podacima Svetske banke u 2015. je u ekstremnom siromaštvu živelo 5,6 odsto stanovništva Srbije – dakle oko 400.000 građana nije bilo u mogućnosti da zadovolji osnovne potrebe za hranom, zbog čega im je bio ugrožen biološki opstanak. Prema istim ovim podacima, u periodu 2012-2015. realni dohodak per kapita 40 procenata najsiromašnijih stanovnika Srbije je padao za 1,7 odsto prosečno godišnje, dok je premija zajedničkog prosperiteta za 40 procenata najsiromašnijih bila negativna što znači da su u ovom periodu bogati postali još bogatiji, dok su siromašni postali još siromašniji. Nadalje, prema podacima Tima za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva Vlade Republike Srbije, stopa apsolutnog siromaštva smanjena je sa 8,8 odsto koliko je iznosila 2006. na 6,3 posto 2012, da bi potom porasla na 7,2 procenta 2017, što znači da je te godine pola miliona ljudi imalo mesečne prihode do 12.045 dinara, zbog čega nisu bili u mogućnosti da zadovolje svoje osnovne potrebe za hranom, obućom, odećom, stanovanjem, zdravstvom, obrazovanjem... Istovremeno, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, stopa rizika od siromaštva je porasla sa 25 odsto 2014. na 25,7 posto 2017. (prosek u EU je iznosio 17,3), što znači da su te godine mesečna primanja 1,84 miliona ljudi bila do 60 odsto medijane ekvivalentnog dohotka. U 2017. je ovaj prag za jednočlano domaćinstvo iznosio 15.600 dinara mesečno, za tročlano domaćinstvo sa dvoje odraslih i jednim detetom do 14 godina 28.080 dinara i 32.760 dinara za četvoročlano domaćinstvo sa dvoje odraslih i dvoje dece do 14 godina. Slično tome, prema ovim podacima je u 2017. oko 2,58 miliona stanovnika Srbije (36,7 odsto) bilo u riziku od siromaštva ili socijalne isključenosti - iste godine je prosek za EU28 prema podacima Eurostata iznosio 22,4 procenta. Jedino su od nas bili gori Severna Makedonija, Bugarska i Turska. Ne manje važno, broj administrativno siromašnih domaćinstava (domaćinstva koja su kvalifikovana da primaju socijalnu pomoć i druga socijalna davanja) je porastao sa 65.8000 koliko ih je bilo 2010. na 104.3000 u 2017. godini. U Srbiji su, počevši od 2013, počeli da se obrađuju podaci o dohodnoj nejednakosti koji su u skladu sa standardima Evropske unije. Prema istraživanju pod naslovom „Dohodna nejednakost u Srbiji: Od podataka do politike”, DŽini koeficijent, standardna mera nejednakosti u raspodeli dohotka (uzima vrednost od 0 do 100) je, od 31 posmatrane evropske zemlje, u 2015. bio najveći u Srbiji kada je iznosio 38,2 poena. Prosek za EU28 je te godine iznosio 31, u Makedoniji je iznosio 35,2, Hrvatskoj 30,6 i Sloveniji 24,5. Gini koeficijent je u Srbiji sledeće, 2016, porastao na 38,6 poena. Očekivano, odnos udela u dohotku 20 odsto populacije sa najvišim i 20 procenata populacije sa najnižim dohotkom (kvintilni odnos), opet je najviši u Srbiji. U 2013. 20 posto najbogatije populacije u Srbiji imalo je 8,6 puta veći dohodak od 20 procenata populacije sa najnižim dohotkom. Ovaj odnos je svega tri godine kasnije porastao na 9,7, dok je iste godine u Rumuniji iznosio 8,3, Litvaniji 7,5, i Bugarskoj 7,1. Dodatno, prema podacima Tima za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva Vlade Republike Srbije za 2015, 10 procenata najsiromašnijih stanovnika Srbije je raspolagalo sa manje od 1 odsto nacionalnog prihoda, dok je najbogatijih 10 posto raspolagalo sa 27 procenata. Da pojednostavimo, 10 odsto najbogatijih stanovnika su zarađivali 27 puta više od 10 posto najsiromašnijih. Najvažniji uzrok ovako izraženih razlika u raspodeli nacionalnog dohotka je činjenica da je u 2014. godini 21,2 procenta radno sposobnog stanovništva Srbije imalo nizak intenzitet rada (prosek za EU je iznosio 10,5) - oni su bili nezaposleni ili imali povremene, privremene ili sezonske poslove. Ova grupacija je u proseku, u toku godine dana bila zaposlena 2,5 meseci, i njihov materijalni položaj je bio gori od materijalnog položaja domaćinstva u kojem je jedini prihod penzija jednog člana. Za kraj, bilo bi korisno uvažiti mišljenje jednog od najvećih filozofa današnjice, Roba Rejmena, po kojem, istina „oslobađa zato što ima moć nad nama: ona je nadređena nama, a ne obrnuto. No, ta apsolutna, nepristupačna istina, koju možemo spoznati našom savešću, ali je ne možemo posedovati, po definiciji se ne može ograničiti prolaznim oblikom. Stoga, nijedan smrtnik nikada ne može ni pomišljati na to da bi mogao posedovati istinu“.