Budućnost je moja

S obzirom na to da nije dočekao svoju bioskopsku distribuciju, jer se aktuelnoj pandemiji ne nazire kraj, film Tesla Majkla Almereide biće distribuiran premijerno putem internet platformi 20. avgusta. Koliko će to umanjiti šanse Itanu Houku da za naslovnu ulogu dobije svoju petu nominaciju za Oskara, kako su mu predviđali početkom godine kada je film premijerno prikazan na Sandensu, ostaje takođe otvoreno pitanje, jer će se pravila oko nominacija pa i dodele prestižne filmske nagrade usklađivati sa opštom epidemiološkom situacijom. No nesumnjivo je da je film privukao već ogromnu pažnju javnosti. Najpre zbog figure čiju biografiju obrađuje, a koja je danas daleko popularnija nego u svoje vreme. Zapravo, Nikola Tesla je dobijao na intrigantnosti od svoje smrti 1943. Naovamo, kako se mit o geniju suludih vizija širio, čemu je i te kako doprinela popularna kultura. U svoje vreme, Tesla je bio viđen kao futurista čija je ideja o elektromagnetnim poljima bila utopistička, pa za to vreme i sablazna i diskutabilna. Nepun vek kasnije, Tesla je postao neuspeli spasilac čovečanstva, mučenik propuštenih šansi, koga su na putu sputavali gotovo svi oni koji od tih vizija ne bi imali koristi. Te teze drži se i novi film – kako je zapisao sajt Indivajer – jer u centru priče je odnos ovog srpskog imigranta sa protivnicima i savremenicima Tomasom Edisonom (Kajl Meklahlan) DŽordžom Vestinghausom (DŽim Gafigan) i DŽejom Pi Morganom (Doni Kešavorc), te njegove navodne tajne veze sa Morganovom ćerkom Anom (Iv Hjuson) i prijateljstvo sa glumicom Sarom Bernar (Rebeka Dajan). Iako je sama postavka filma gotovo pozorišna, ona kao takva pokreće i otvara mnoga nova pitanja povodom života i rada ovog odavno potvrđenog genija, otvarajući iznova intrigu oko njegovog lika. I sasvim je sigurno da će se lomiti koplja među fanovima čije je tumačenje Nikole Tesle bolje ili upečatljivije – Houkovo ili Bouvijevo, koji se pojavio u liku naučnika u filmu Prestiž Kristofera Nolana. Iako su biografski detalji iz Teslinog života u ovom filmu dati usputno, ipak je njegova pojavnost u liku Tesle dala na upečatljivosti ne samo toj filmskoj priči, već i njegovoj ulozi u magijskim činovima tog doba. Jer činjenica je da, i pored sve popularnosti pa i pojavnosti, Nikola Tesla nije dobio zaslužen biografski film, dok se sama njegova biografija, upravo zbog toliko nedorečenosti, pokazuje idealnom za adaptaciju. Prve velike i zapaženije stilizacije lika slavnog naučnika obrađene su u Jugoslaviji, najpre u seriji Nikola Tesla iz 1977. gde je naslovnu ulogu igrao Rade Šerbedžija, a potom i u filmu Tajna Nikole Tesle Krste Papića iz 1980. godine, rađenom tada u koprodukciji sa inostranim partnerima. S obzirom na ugled jugoslovenske kinematografije u svetu tada, kao i ugledu samog reditelja, najmanji je problem bio obezbediti i tri velika glumačka imena, te su pomenute likove Vestinghausa, Edisona i Morgana igrali Stroter Martin, Orson Vels i Denis Patrik, dok se u naslovnoj ulozi našao Petar Božović. Film se fokusirao na brojne detalje iz Teslinog života, kao i njegov sukob sa Edisonom, ali nije doživeo veliku popularnost. Čini se iz današnje perspektive da je pojava Orsona Velsa, koja je i privukla najveću pažnju tada, omela ostatak ekipe i odvela ih u glumačko preigravanje, što je svakako skrenulo pažnju sa intrigantnosti same biografije. Ipak, Tajna Nikole Tesle prvi je film koji je progovorio o njegovim futurističkim vizijama. I sve do Bouvijeve uloge u filmu Prestiž, interesovanje za Teslu na filmu kao da je iz neznanih razloga zatajilo, ne računajući dokumentarne filmove i nebrojene televizijske emisije. Mladi Nikolas Hoult pojavljuje se kao Tesla u filmu Rat za naizmeničnu struju (The Current War) iz 2017, a iste godine i kanadski glumac Robert Vilar u manje poznatom kratkom filmu The Tesla World Light. Reditelj Željko Mirković uspeva da proizvede dokumentarno-igrani film Teslin narod u čiji epicentar smešta DŽeka Dimića, glumca sa dobrim stažom negativaca i opakih momaka u holivudskim filmovima, kako bi tumačio ulogu koja je na suprotnoj strani od svega onoga što je ovaj glumac dosad snimao, a u šta smo mogli i da se uverimo nedavno, kada je film emitovan na RTS. U muzici, Tesla je bio tema nekoliko poznatih numera – recimo Tesla’s Hotel Room grupe The Handsome Family, ili pesme s njegovim imenom u naslovu američkog benda They Might Be Giants. Ne treba zaboraviti da je Tesla naslov poslednjeg albuma poljskog benda Silver Rocket kao i jednog rok benda... Naslove knjiga u kojima se pojavljuje gotovo je nemoguće pobrojati, a među njima se svakako ističe Tesla, portret među maskama Vladimira Pištala, za koji je ovaj književnik ovenčan i NIN-ovom nagradom. U njoj, kroz seriju kratkih vinjeta, Pištalo se oslanja na upečatljiva i domišljena mesta Teslinog života, te se kao takva prosto nameće kao dobar i dosad neiskorišćen predložak za TV seriju ili film. Ipak, među najinteresantnijim pojavama Tesle u tumačenju stranih autora nalaze se one viđene u grafičkim novelama i to jednoj zabavnoj kao što je The Five Fists of Science u kojoj se Tesla udružuje sa Markom Tvenom kako bi pobedio Tomasa Edisona i drugoj seriozno autentičnoj kakva je The Inventor: The Story of Tesla, koju je oslikao Erik Vilijams i koja se u potpunosti zasniva na njegovom životu, počev od prvih dana u selu Smiljanu... U poslednje vreme pregršt novih projekata sa Teslinim imenom nalazi se u opticaju. Tu je i projekat Tesla: Beyond Imagination Ivana Pavletića u hrvatskoj produkciji, kojim ovaj reditelj želi da priču ekranizuje isključivo kroz fantastičnu vizuru, barem kako najavljuje, da bi nedavno Miloš Biković sve iznenadio najavom da će u rusko-srpskoj adaptaciji priče o Tesli, koju priprema već neko vreme, jednu od uloga igrati i – Novak Đoković! „Neka budućnost progovori istinu, procenite svakog čoveka prema njegovom radu i zaslugama. Sadašnjost je njihova, ali budućnost je moja, za nju sam tako naporno radio“. Ove reči velikog genija, u eri postmodernizma, kada njegova slava doživljava novi sjaj, odjekuju proročkom istinitošću. U popularnoj kulturi naročito.