Lanac pamćenja

Arhipelag je objavio knjigu izabrane poezije Živi lanac znanog sveta irskog nobelovca Šejmusa Hinija (1939–2013), u prevodu Stefana Pajovića. „Geološki slojevi zemlje postaju u Hinijevoj poeziji saživljeni sa geološkim slojevima kulture i istorije“, kaže za NIN Gojko Božović, urednik ove izdavačke kuće. „Samo u tom amalgamu nastaje pesma kao jedinstvo različitih elemenata, vidljivih i posredovanih, istorijskih i savremenih, doživljenih u iskustvu i proživljenih u kulturnom preispitivanju i istorijskoj svesti. To jedinstvo postaje stvarni i simbolički izraz Hinijeve pesme.“ Reč je o lirici štampanoj posle 2000. godine. Božović napominje da pozne pesme Šejmusa Hinija češće nego ranije uzimaju na sebe oblik putovanja. „Putovanja u vremenu i prostoru, i jedna i druga vođena kulturno-istorijskim razlozima. Kultura oživljava pred pesnikom jednako kao što je istorija trajno prisutna u svesti njegovog lirskog subjekta. Poezija odvodi čitaoca na putovanja na izabrana mesta kulture i istorijskog trajanja.“ Na jednoj strani, to je Grčka kao osnova evropske civilizacije, a na drugoj strani, to je Tolund kao jedna od najstarijih naseobina na evropskom tlu. „Tako poezija postaje živi lanac pamćenja proisteklog iz stvarnosti, pamćenja proisteklog iz kulture i onog trećeg pamćenja proisteklog iz susreta promišljenog iskustva i duboko proživljene kulture.“ Anahoriš 1944. godine Klali smo svinje kada su Amerikanci stigli. Utorak ujutru, sunčeva svetlost i krv u slivniku Ispred klanice. S glavnog puta su Mogli čuti skičanje, Onda su čuli kako prestaje i ugledali nas U rukavicama i keceljama kako se spuštamo s brda. U dve kolone, s puškama na ramenima, marširaju. Oklopna kola i tenkovi i otvoreni džipovi. Šake i ruke opaljene suncem. Nepoznati, neimenovani, Na vojnoj za Normandiju. Nismo tada mogli znati Kuda su se uputili, kao dečačići smo stajali tu Dok su nam bacali žvake i valjkasta pakovanja šarenih slatkiša.