Aljkava razbarušenost

Više od dramaturškog izvođenja, teme pokrenute u seriji Tabu razlog su zbog kojeg jednoj prilično aljkavoj celini ipak vredi posvetiti pažnju. Godina 1814. zgodan je istorijski trenutak za početak dramske radnje, jer je to godina pre bitke kod Vaterloa, pri kraju rata između Sjedinjenih Američkih Država i Velike Britanije započetog 1812. Glavni junak, DŽejms Dilejni (Tom Hardi), pripadnik niže srednje klase (što će reći, od rođenja jedan od malog procenta privilegovanih) vraća se iz Afrike u London nakon obaveštenja (kasnije ćemo saznati, parapsihološkog) o smrti oca. Vrlo brzo nakon što smo upoznali našeg junaka razmišljanje nas vodi u pravcu Bajrona koji se, poput Dilejnija, u to vreme vratio u Englesku nakon prvog velikog putovanja po Bliskom istoku. Dilejni je, zapravo, romantičar, oslobođen od hrišćanstva, nesputan, s druge strane, vođen paganskom duhovnošću. Radi se o mračnom, kao i cela serija, gotičkom junaku. No, postavlja se pitanje šta radi jedan takav junak, individualac u svetu nepomičnih klasnih pravila? Šta hoće i ko mu smeta? Vrativši se kući, Dilejni saznaje da je jedini imetak koji mu je otac ostavio parče zemlje na obali Tihog okeana, na granici između Sjedinjenih Američkih Država i teritorije koja pripada Velikoj Britaniji. Osim dve nacije, za zemlju sa položajem idealnim za trgovinsku vezu sa Kinom, zainteresovana je i britanska istočnoindijska kompanija. Bilo bi zanimljivo od autora serije saznati šta je bila njihova prvobitna ideja, tj. da li su stvaranje počeli od bajronovskog junaka ili geopolitičke analize, dodajući joj tip junaka koji bi uneo maštoviti nered u poslovanje centara moći. Istina je, međutim, da je u to vreme istorijska uloga istočnoindijske kompanije već privođena kraju i privilegija koju daje novac odavno je po snazi izjednačena sa božanskim pravom aristokratije. Uz to, iako je, nalik nekoj modernoj korporaciji, državi u državi, iako poseduje svoju vojsku i zatvore, kompanija je pre svega, a naročito početkom 21. veka, džinovsko deoničarsko društvo, koje obično nije preterano zanimljivo za gledanje, zar ne? Ostaje nam Dilejnijev, kako je već u današnjim serijama za odrasle uhodan slučaj, raskalašni svet. Seksualna veza sa polusestrom, fizički obračuni koji se završavaju ritualnim kidanjem unutrašnjih organa, samouništavanje alkoholom i, valjda, opijumom (inače, jednim od glavnih osnova bogaćenja kompanije)... Ukratko rečeno, prikaz osobina jednog ostvarenog homo romantikusa uz, zbog sporosti i količine detalja i likova, naoko komplikovanu a u stvari vrlo jednostavnu priču ono je što u seriji zapravo gledamo. Uz to, kako je već običaj, mnogim glumcima (Hardiju koga kritičari izdvajaju kao najveći kvalitet serije, pre svih) ne bi škodilo par nedelja u montipajtonovskoj mentalnoj bolnici za lečenje od preglumljavanja. Bez šale, posle nekog vremena, shvatate da više uopšte ne gledate direktora kompanije već tek DŽonatana Prajsa koji kao da pokušava da dostigne granicu do koje može da što zlokobnije i sporije izgovara replike pre nego što ga neko od dvojice skandinavskih reditelja u tome spreči. Kad smo već kod glumaca, bizarno je da Dilejnijevog oca igra osamdesetogodišnji Edvard Foks čije se učešće svodi na podražavanje leša u mrtvačnici na početku prve epizode i pola sekunde psihodeličnog flešbeka pred kraj sezone. Šta se dogodilo, štrihovanje scena, dramaturški nemar, najava retrospektivne razrade lika u drugoj sezoni ili usluga glumcu koji je za svoje cenjeno ime na špici (da, potpisan je na najavnoj špici – možda i s pravom, vrlo je uverljiv kao leš: nije se nimalo pomerio) dobio neku funtu? Nezgodan je igrač taj kapitalizam.