Podgorička i ostale bitke

Na Fejsbuku je prije neko jutro osvanula animacija grada koji podsjeća na Dubai. Tako bi trebalo da izgleda Šavnik, gradić sa oko 1.700 birača, za četiri godine, ako bi partije ispunile predizborna obećanja, objasnio je autor. Žabljak će na svijetlu budućnost morati malo da sačeka. Milan Roćen, dugogodišnji savjetnik Mila Đukanovića, na predizbornoj tribini je kazao da sve više vjeruje u priču da će Žabljak za najdalje pedesetak godina biti glavni grad Crne Gore. Zbog klimatskih promjena i nepresušnih potencijala tog kraja, objasnio je, lako može doći do obrnute migracije stanovništva. Nije poznato šta o tome misli dugogodišnji podgorički vezir, Miomir Mugoša. On aktivno učestvuje u predizbornoj kampanji svoje Demokratske partije socijalista (DPS), iako mu drugi dan nakon završetka lokalnih izbora počinje suđenje, po optužnici Specijalnog tužilaštva, da je oštetio gradsku kasu za 6,7 miliona eura u aferi „Carine“. Ni u Podgorici ne fali obećanja - od izgradnje zoo-vrta i tramvajske trase, što je ideja koalicije Demokrata Alekse Bečića i URA Dritana Abazovića, do akva-parka koji obećava DPS. Birači u Podgorici i 10 crnogorskih opština odlučivaće u nedjelju o lokalnim vlastima. Pri tome je Socijalistička narodna partija (SNP) prethodne nedjelje već osvojila, peti put zaredom, vlast u Plužinama. Opozicione partije imaju realnu šansu da smijene DPS u Pljevljima, čiji su stanovnici tradicionalno opozicioni nastrojeni, i da zadrže vlast u Kolašinu. DPS sa brojnim partnerima i Socijaldemokratama (SD) Ivana Brajovića očekuje da potvrdi vlast u Šavniku, Žabljaku, Bijelom Polju, Golubovcima, Baru i Danilovgradu, dok se u Rožajama očekuje teška bitka sa partnerom na državnom nivou - Bošnjačkom strankom (BS) - koja je tamo na vlasti posljednje četiri godine. DPS ima realne šanse da preuzme Plav, zahvaljujući raskolu u lokalnom odboru BS koji je ranije bio stub vlasti u šarenolikoj koaliciji. Međutim, sve te opštine u dubokoj su sjenci podgoričkih izbora. U glavnom gradu pravo glasa ima 159.000 birača, skoro trećina ukupnog biračkog tijela Crne Gore, pri čemu je količina novca koja se vrti i veća od odnosa populacije. I pored nekih megalomanskih obećanja, primijetio je izvršni direktor Centra za monitoring (CEMI) Zlatko Vujović, opozicija se prvi put bavi programskim i konkretnim pitanjima bitnim za građane, bez velikih skupova, istovremeno izbjegavajući krupna, identitetska pitanja koja odgovaraju DPS-u. Međutim, taj kvalitativni iskorak opozicije ne mora da znači i kvantitativni. DPS-u odgovara kampanja niskog intenziteta kako bi smanjio izlaznost i iskoristio zamor i pesimizam birača od predsjedničkih izbora, na kojima je prije samo mjesec i po ubjedljivo pobijedio Đukanović. To je prvi put, makar u posljednje dvije decenije, da se u tako kratkom razmaku održe dva značajna izborna ciklusa - što je i bila strategija DPS-a, kome u prilog idu stalne opozicione čarke, bilo one unutar vlasti u Budvi ili Kotoru, bilo posljednja afera u kojoj je novoosnovana NVO optužila lidera Demokrata da je plagirao magistarski rad. Bečić je te optužbe odbacio, navodeći da iza svega stoji DPS i „udbaški dio Demokratskog fronta“. Podgorica je opoziciono raspoložen grad u kojem DPS praktično od rascjepa prije dvije decenije nije uspio da dobije podršku većine birača, osim 2006. kada je u nastupu sa SDP-om Ranka Krivokapića iskoristio talas referendumske pobjede. Uprkos tome, DPS je čitavo vrijeme upravljao glavnim gradom jer je raznim marifetlucima, koje opozicija prosto zove kupovinom odbornika, uspijevao da nadoknadi manjak jednog ili dva mandata. Tu DPS nije bio probirljiv: pravili su saveze sa odmetnutim odbornicima liberala, narodnjaka, penzionera, Nove srpske demokratije, do onih SDP-a i Pozitivne Crne Gore 2014. Analitičari i političari se slažu - da li će DPS-u i SD uspjeti da namaknu većinu od 31 odbornika u Podgorici ili slijede produžeci zavisi od toga da li će opozicija motivisati birače da izađu i da li će opozicione, novoformirane stranke preći cenzus od tri odsto. To se odnosi na prorusku Pravu Crnu Goru Marka Milačića,čije je najkrupnije obećanje borba protiv istopolnih brakova, i Ujedinjenu Crnu Goru Gorana Danilovića, koja nema jasno prepoznatljivu politiku do zalaganja za objedinjavanje opozicije. U slučaju da one ne preskoče izborni prag od tri odsto, rasuti glasovi bi otišli na saldo DPS-a zbog primjene Dontovog količnika, dok bi njihovi jači rivali - desničarski DF, te dvije druge koalicije koje na podgoričkim izborima mahom predvode mladi kadrovi, lijevi centar SDP - Demos, i centar Demokrate - URA, morali da čekaju drugu priliku. Ono što može da ide u prilog opoziciji jesu loši odnosi unutar podgoričkog odbora DPS-a. Nije tajna da se čelnici tog odbora drže kao rogovi u vreći. Najbolju potvrdu toga dala je sama lista kandidata za odbornike koju predvodi predavač na Fakultetu političkih nauka Ivan Vuković, do sada politički neaktivan iako je u svojim analizama neskriveno držao vodu vlasti. Drugi je aktuelni gradonačelnik Slavoljub Stijepović, koji tek virne u kampanji, pa njegov partijski oponent, direktor Vodovoda Vladan Vučelić; tu su se prvi put na listi za lokalni nivo našli i ministri, dok nekih kadrova bliskih Đukanoviću nema. Đukanović je takvu listu kandidata indirektno morao pravdati pred opštinskim odborom, a njen sastav je dodatno podgrijao spekulacije o sukobu Đukanovića i Roćena s jedne, i premijera Duška Markovića s druge strane. Đukanović i Marković su već javno iznijeli različita viđenja o nekim privatizacijama i o odnosu prema nezavisnim medijima, prvenstveno prema Vijestima koje je predsjednik nedavno nazvao „fašističkim“ jer su pisale o poslovima njegovog sina sa državom dok je on bio premijer. Đukanović je, štaviše, nedavno na predizbornom skupu, „ničim izazvan“, pomenuo „različita viđenja i mišljenja unutar partije“, da bi kasnije demantovao postojanje sukoba. Podgorički izbori odavno vise nad glavom DPS-u kao oni koji bi mogli voditi prekretnici na državnom nivou. Sada se čini da njihov rezultat ne bi bio presudan za dalje procese u Crnoj Gori. Igra prijestola je izgleda počela na samom dvoru.