Umetnički dijalog

Pitanje originalnosti i autorstva je važno pitanje savremenosti. Odnos prema ovom problemu određuje koncept svetske poslovne imperije kakva je Majkrosoft, ali i organizaciju poput Creative commons. Tretiranje ovog pitanja u istoriji umetnosti bilo je različito, a kustoskinji Ireni Šimić su za izložbu u Cvijeti Zuzorić bili zanimljivi oni pristupi u kojima su umetnici koristili elemente ili čitave radove drugih umetnika, ali na takav način da je krajnji rezultat novo rešenje, svojevrsni zaokret u odnosu na original.

Šimićeva smatra da takav pristup afirmiše umetnički dijalog koji omogućava umetniku da u kreativnom procesu propusti ideju originala kroz sopstveno, autentično iskustvo i stvori nezavisno delo koje ne funkcioniše samo kao opaska, komentar ili dosetka. Istraživanje o kulturnim navikama građana Srbije, sprovedeno 2010. godine, pokazalo je da je jedan od dominantnih oblika vizuelne predstave koji naši građani vole da imaju u svojim domovima goblen. Mnogo pre navedenog istraživanja ovu činjenicu su utvrdili brojni srpski umetnici, što je uticalo na nastanak serije radova u kojima je goblen sredstvo izražavanja.

Umetnički par Jelica Radovanović i Dejan Anđelković realizuju rad Mondrijan ili 48.048 bodova u kojem poznatu Mondrijanovu sliku Kompozicija II iz 1929. koja se nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu, izvode u tehnici veza. Osim što je u momentu nastanka bio svojevrsna parodija na mitove umetničkog modernizma, na činjenicu da je Mondrijan insistirao na savršeno glatkim površinama svojih slika, ovaj rad označava i jedan od prvih koje par Anđelković / Radovanović potpisuje kao zajednički. Momenat promocije zajedničkog rada postao je i trenutak otvaranja novog pitanja važnog za koncepciju izložbe šta je autorsko u radu umetničkog para i kako se određuje taj odnos ako je umetnički par istovremeno i bračni.

Branka Nedimović u svom radu Fotovez ima potpuno drugačiji pristup. Ona prepoznatljivu pastoralnu goblensku scenu štampa kao digitalni print na takav način da nije jasno da li je reč o fotografiji rada koji je izveden u tehnici veza ili je u pitanju fotografija na kojoj je fotografskim pikselima imitiran efekat veza. Marko Stojanović postavlja pitanje kakvo mesto ima savremena umetnost u svakodnevnom životu tako što stvara Novi goblen. To su zapravo vezene kopije minimalističkih, geometrijskih i apstraktnih predstava Kazimira Maljeviča, Pita Mondijana, DŽeksona Poloka, Romana Opalke i drugih slikarskih ikona 20. veka. Umetnik smatra da su ova dela zrela da se nađu na Novom Goblenu koji ih postavlja u folklor, u kolektivno iskustvo, u dom srpskog domaćina. Stojanović olakšava ovaj posao tako što daje mogućnost da se šeme i sav potreban materijal za goblene naruče preko adrese info@markostojanovic.com. U drugoj seriji nazvanoj Artfood, Stojanović sa duhovitošću, ali i ironijom, iste slike istih autora izvodi od hrane, jer je slikanje hranom superiornije od slikanja pigmentom zato što potire razliku između duhovne i fizičke hrane. Veoma su interesantni i video-radovi Ležeći akt, u kojem autor Vladimir Nikolić oživljava i u novom mediju interpretira poznate scene iz istorije umetnosti, i Doručak sa glavom Isidore Fićović, u kojem je umetnica u saradnji sa kolegama Predragom Terzićem i Aleksandrom Jestrovićem uživo izvela Maneovu sliku Doručak na travi iz 1863. godine. Dobrom postavkom radova, izložba delimično ublažava njihovu neadekvatnu opremljenost i katastrofalno zapušten prostor Umetničkog paviljona Cvijeta Zuzorić. Čini se da decenijama zaboravljamo da je to prvi profesionalni izlagački prostor u Srbiji i ovom delu Evrope.