NAZIV IZLOŽBE: 25 godina u Kanadi
AUTOR: Braca Bonifacio
GALERIJA: "Progres"

      Đorđe Kadijević
      
       Dijasporu ne čine samo rasejani delovi našeg etničkog elementa, već i fragmentirani i u planetarnom prostoru locirani aktivni faktori kulturnog identiteta koji nama pripada. I kao što svaki individuum prosvešćenog etničkog entiteta u tuđini teži prema svojoj matičnoj destinaciji, tako i subjekt budne kulturne samosvesti gravitira prema sopstvenom istorijskom i civilizacijskom prostoru. Ta gravitacija povukla je kanadskog slikara jugoslovenskog porekla Bracu Bonifacija (1937) i posle skoro trideset godina, dovela ga u njegov Beograd.
       Bonifacijeva izložba u galeriji "Progres" ne treba da bude povod da se pitamo zašto je taj daroviti đak beogradske Akademije likovnih umetnosti već, na početku svoje umetničke karijere "otišao u svet", i zašto baš u Kanadu. Naša umetnička dijaspora nastala je, izvesno, zbog nedostatka gravitacione snage u matičnom kulturnom prostoru. To je činjenica koja je uticala na sudbinu mnogih naših umetnika, među njima i Brace Bonifacija. Bilo kako bilo, naš se slikar zatekao u zaista tuđem kulturnom ambijentu, stranom duhu evropskog čoveka, a posebno čoveka evropskog istoka. Koncipirana kao sažeta retrospektiva, izložba u "Progresu" pokazuje da je Bonifacije pretrpeo snažan uticaj anglosaksonske varijante "visokog" modernizma kojoj je dala pečat pojava pop-arta kao autohtono severnoameričkog slikarskog pravca šezdesetih godina. Bonifacije je, prosto rečeno ušao u poentu tog slikarstva, ali se u njoj nije izgubio. Agresivni "pop" usmerio ga je prema slikarskoj figuraciji u kojoj je predmet tretiran kao element nove likovne lingvistike sa prepoznatljivim karakteristikama autokritičke samoironije i parodične reference usmerene prema globalnom aspektu stvarnosti sagledane u punoj širini spektra istorijske, ekološke i političke pojavnosti. O tome svedoče Bonifacijevi tematski ciklusi slika kao što su "Crne table" i "Sagorevanja" iz osamdesetih godina. Ali, u Bonifaciju nikada nije popustila sklonost prema likovnoj apstrakciji u čijem znaku se on formirao kao slikar sred beogradskog likovnog kruga u godinama kada je taj likovni "trend" bio dominantan. Spontana težnja da ostvari jedan sinkretički spoj figuracije i apstrakcije, čemu su težili i drugi jugoslovenski slikari njegove generacije, dolazi do izražaja u Bonifacijevoj "kubanskoj fazi" i naročito u ciklusu monumentalnih predela-regija, slikanih tokom devedesetih godina.
       Mimo vidljivih uticaja poznomodernističkih slikarskih mitologija kojima je bio zatečen u severnoameričkom kulturnom ambijentu, Braco Bonifacije je u bitnom aspektu ostao veran svojoj matičnoj, beogradskoj slikarskoj školi: on je i danas, kao i pre trideset godina, nepopravljivi emotivac, slikar koji "živi za boju" i ispoveda se sa gestom nepopravljive slovenske osećajnosti. Taj njegov balkanski sentimento čini ga, izvesno, drugačijim od svih slikara u njegovoj drugoj domovini.