Čubura

Na Čuburi je zemlja progutala četiri kuće. Nije reč o zemljotresu, već o ljudskom faktoru. „LJudski faktor“ je završio u istražnom zatvoru. „Faktori“ su kopali temelj za novu višespratnicu. Buduće veliko stanište i velika moć progutali su jučerašnja mala staništa stanovništva male moći. Velika nevolja naših zlosrećnih sugrađana povod je da progovorimo nešto o toponimima grada Beograda. Većina su nasleđe za turskog vakta. Najpodrobnije je poreklo naziva proučio Milan Đ. Milićević (1831–1908), književnik, istoriograf, jedan od osnivača SKZ i Društva srpske slovesnosti, član SANU i petrogradske akademije nauka; jedan je od osnivača konzervativne Naprednjačke stranke. Čubura – na tom mestu nalazila se stublina, naziv za drveno deblo, koje je tada zamenjivala metalne cevi, i kroz koju je tekla izvorska voda. Ta stublina zvala se po turski čubura, od reči čubuk (cubuk sa kvačicom ispod prvog slova), izdanak, grana mladica, cevasta grana, drvena cev, lula, kod nas sačuvana kao turcizam u nešto izmenjenom obliku čibuk, tanka cev na specijalnim lulama, poznata još kao kamiš. Bulbulder – na turskom znači „slavujev potok“ (bulbul slavuj sa dve tačke na oba u, što se izgovara bliže našem bilbil ili još tačnije kao isti nemački preglašeni samoglasnik Umlaut, i dere dolina, potok). Dorćol – na turskom raskršće četiri puta (dort sa dvotačkom na samoglasniku o je 4 i yol put, drum). Kalemegdan – Kale turski tvrđava i meydan arena, bojište. Karaburma – pogrešno izgovoren izvorni naziv Kajaburma od turske reči kaya litica, koja se spušta sa vračarskog brda ka Dunavu i burma zavrtanj, vijak, šraf, venčani prsten, rupa. Liman – na turskom znači luka, što Liman na Savi i jeste. Tu su Turci držali magaze i kafane, a bosanski trgovci pristajali sa svojim brodovima. Stambol kapija – kapija koja je vodila ka Istanbulu, Stambolu (na grčkom „unutar grada“); u Vizantiji Konstantinopolj ili po naški Carigrad. Tašmajdan – po kamenolomu koji se tu nalazio (tas, treće slovo piše se na turskom kao slovo s sa kvačicom dole, na turskom kamen i maden rudnik). Terazije - dobile su ime po starinskom vodovodnom sistemu za dovod i odvod vode sistemom cevi i rezervoara u doba Turaka. Najviši rezervoar vode, dovođen sa mokroluških izvora, nalazio se na današnjim Terazijama, kao jednom od najviših punktova Beograda. Sa te visine, sistemom odvodnih cevi, pijaća voda se slivala na niže tačke Beograda. Cevi su ličile na starinsku vagu, koju znamo kao oznaku Slepe Pravde, po turski terazi, kako i danas Turci zovu znak vage u horoskopu.