Arhiva

Knez Pavle - srbocentrični Evropejac

NIN | 20. septembar 2023 | 01:00

O knezu Pavlu Karađorđeviću u Srbiji se ne zna mnogo. Ono što se zna, zanemarujući neka ideološki obojena “svedočenja”, zna se uglavnom po njegovim potomcima, a najviše po liku i delu kneginje Jelisavete. I tu su ocene već sasvim povoljne. A ko je, u stvari, bio knez Pavle, možda se najviše i ponajbolje može saznati iz upravo objavljene knjige, u izdanju “Akademije umetnosti Braća Karić” i “Vedute”, “Knez Pavle od lepote do istine”, čiji je autor Miodrag Janković.

- Ovo je prva knjiga jednog srpskog pisca o knezu Pavlu - napominje Janković. - Prvi put korišćena je raspoloživa domaća arhivska građa, kao i razni drugi domaći i strani izvori. Budući već dosta godina saputnik dece kneza Pavla, bio sam u mogućnosti da koristim i lične arhive Karađorđevića, pogotovo ono što je o svome ocu prikupila kneginja Jelisaveta. Na izvestan način, ovo je i roman o epohi, o dinastiji Karađorđevića, o njihovim i našim zabludama i nepotrebnim prkosima, sve to viđeno kroz životopis kneza Pavla.

A iz tog životopisa Janković izvlači ovakav zaključak:

- Knez Pavle je svoj vek proživeo kao veliki plemić, zaista uzoriti - elitni Srbin - srbocentrični Evropejac. Bio je usamljen, ali je imao odista jasan um, kao Temistokle. I dok se nalazio na kormilu državnog broda, i posle, u izgnanstvu, do kraja života, bio je stoik, dosledni sledbenik učenja Marka Aurelija.

J. J.