Međunarodni festival Videomedeja

Zid galerije Muzeja savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu prekriva fotografija mladih ljudi u neobičnim pozama i egzotičnom ambijentu. NJihova obnažena tela, polnih mesta prekrivenih draperijama, u položaju su ljubavne predigre, i, da je film u pitanju, naredni sekundi bi doneli erotsku akciju. Prizor hipnotički prikiva pogled koji ubrzo otkriva da se ipak ne radi o slici, već o video-radu.

Ruka mladog Azijata se malčice pomeri, ljupka crnkinja trepne, devojka u niši malaksa, ali je celina i dalje skladna i maltene nepokretna. Posmatraču se izoštre čula i namah shvati koliko malo radnje može da pravi priču, ako su i ambijent i glumci intrigantni. Taj suptilni prostor između fotografije, filma i performansa istražuje autor Adad Hana u video-radu Sanjarenje pijanog učenjaka, prikazanom u okviru 18. Međunarodnog video-festivala Videomedeja. Sledeća scena (od pet) još više naglašava poentu: dva mladića u ekstremno akrobatskom stavu, izrazom lica i damarima žila, govore o moći samokontrole, predanosti zadatku, relativnosti vremena...

Sanjarenje Adada Hane iz Kanade jedna je od desetak medijskih instalacija prikazanih u okviru tek završenog izdanja festivala. U nastavku postavke je još jedan Hanin rad Rusko cveće, koji ispituje vremenske promene, uticaj vetra i insekata na krupni plan livade, u preklapajućim scenama. Cavtat Ivane Popov iz Srbije uz pomoć prozračnog platna koje prekriva ekran postiže efekat nostalgije, svojstvene uspomeni na detinjstvo. Tu su i neki interaktivni radovi, koji sveobuhvatnije uključuju posmatrača.

Projekcione sale su rezervisane za druge festivalske programe - takmičarski Lunartis, pokrenut ove godine i namenjen vrhunskim filmskim školama, za prezentacije pojedinih autora i produkcije Videomedeje, kao i projekcije kratkih filmova i drugih video-formi. Budući da se festival bavi umetnošću koja kombinuje zvuk i sliku, naprednu komunikaciju i objekte, publika je imala priliku da vidi i dva audio-vizuelna nastupa iz Italije i Poljske.

Ovogodišnji izbor među više od 900 radova pristiglih sa svih kontinenata i mnogo radova primljenih od evropskih distributera, jedinstvena je prilika za edukaciju i uvid u mogućnosti primene naprednih tehnologija u aktuelnoj svetskoj umetničkoj praksi, kaže Ivana Sremčević Matijević, jedna od programskih urednika, pored Aleksandra Davića i Dragana Živančevića. Od Severne i Južne Amerike, preko evropskih zemalja, Maroka, Izraela, Palestine, Irana, Jermenije, pa sve do Japana i Australije, umetnici, potpuno rasterećeni od komercijalnih ciljeva i oslobođeni od uticaja političkog establišmenta, prikazali su šta je zapravo video-art danas, ističe.

Video-umetnost nastala je šezdesetih godina prošlog veka u SAD i Nemačkoj i postala vrlo popularan vid stvaralaštva i razvrstala se u više pravaca. Svim podžanrovima je i danas zajedničko eksperimentisanje u novim tehnologijama, destrukcija popularne televizijske ikonografije i preispitivanje uloge gledaoca.