Arhiva

Traži se pridev

Ivan Klajn | 20. septembar 2023 | 01:00
Traži se pridev
Verujete li da se M. M. samoubila? Ne, nije reč o teorijama zavere, o braći Kenedi i o tajnim službama Reč je o tome da niko ne može da se samoubije, kao što ne može da se samoobuče, da se samoumije, ili da se samoodbrani od napada. Prefiks samo- je nužan u imenicama kao samoubistvo, samoodbrana, pa i u ponekom pridevu, ali uz glagole po pravilu ne dolazi, jer tu njegovo značenje iskazuje povratna zamenica se (ubiti se, obući se, odbraniti se). Dušan Babić iz Sarajeva piše mi: „Kad se spominju zakoni iz sfere ekologije, ovdje se oni u javnom diskursu nazivaju ‘okolinski’, ili još gore ‘okolišni’, što zvuči kao da se nešto zaobilazi, odnosno izbjegava uraditi. Da li bi bolje bilo reći ekološki, ili ekologijski (ovdje ne govorim o ekologiji kao grani biologije, već u njenom sociokulturnom i humanom značenju), ili ambijentalan (čuje se sintagma ‘ambijentalna regulativa’)?“ Moglo bi sve to, ali ako svaki dan govorimo o životnoj sredini, iliti čovekovoj okolini, bilo bi najnormalnije da smo već stvorili prideve sredinski odnosno okolinski (ne okolišni, jer kod nas se taj pridev vezuje za glagol okolišiti, a moguće je da ga Hrvati izvode od okoliš, kako se kod njih zove okolina), onako kao što su Englezi od environment izveli pridev environmental. Nema nikakvog razloga da nam ti pridevi zvuče čudno ili smešno, a bili bi sigurno potrebniji od glagola „samoubiti se“.