Istinski spektakl

Umetnost kao pokretač kulturnih preporoda opšte je mesto u istoriji, ali kao zamajac privrednog oživljavanja svojevrstan je kuriozitet, ne samo na ovim prostorima. Upravo ovakav sled događaja očekuje se u Crnoj Gori posle prezentacije projekta na Cetinju u prostoru „Oboda“, nekadašnjeg jugoslovenskog giganta u proizvodnji bele tehnike i nosioca crnogorske ekonomije, koji u stvarnost treba da pretvori Marina Abramović. Marina Abramovic Community Center Obod Cetinje, svetski priznata i u poslednjih nekoliko godina sve popularnija umetnica performansa, predstavila je kao megaprojekat međunarodnog multidisciplinarnog kulturnog centra koji će istovremeno plasirati različite vrste vrhunske umetnosti (film, pozorište, ples, opera, video-produkcija, performans) i komercijalne sadržaje. Nesvakidašnja ideja da se pored sajamskog prostora, distributivnog centra, filmskog studija u kojem će privilegiju da snimaju imati samo izabrani, ovde oživi i proizvodnja solarnih panela na primer, savremenih frižidera, luksuznog aluminijumskog nameštaja i same umetnosti, zahteva kompleksnu intervenciju na prenameni napuštenih fabričkih hala. Novi ekonomski kulturni centar Obod projektovaće čuveni holandski arhitekta Rem Kolhas, dobitnik Prickerove nagrade, vlasnik studija OMA u Roterdamu, autor projekta Nacionalne biblioteke u Sijetlu, enterijera modne kuće Prada, nove zgrade Ermitaža u Sankt Peterburgu, koji sa japanskim kolegom Šoheom Šigematsuom nastoji da pomiri bogato istorijsko nasleđe Cetinja, zahteve 21. veka i delikatnost višenamenskog MACCOC-a. Cilj projekta baziranog na privatno-javnom partnerstvu jeste i otvaranje značajnog broja novih radnih mesta, pa se u najvišim državnim i gradskim krugovima ovaj centar ocenjuje i kao svojevrsna prekretnica u razvoju Cetinja. Poverenje ukazano Marini Abramović iskazano je i Trinaestojulskom nagradom za životno delo, koju je umetnica primila sa velikim pijetetom jer je ovo priznanje simbol da je konačno priznata u zemlji iz koje potiču njeni roditelji. Zato je nagradu i čast da „Obod“ nosi njeno ime doživela sa ozbiljnošću i osećanjem obaveze da prijatelje, saradnike i kolege iz celog sveta dovede na Cetinje, afirmišući kulturnu istoriju ovog podneblja između ostalog i time što će jedan deo MACCOC-a biti otvoren 2013. na 200-godišnjicu od rođenja Petra Petrovića NJegoša. Posle istinskog spektakla koji je priredila u njujorškom MOMA za nekoliko stotina hiljada posetilaca, dokumentarnog filma Marina Abramović – Umetnik je prisutan reditelja Metjua Ejkersa, četrdeset godina popularisanja i istraživanja u oblasti performansa gde je idući do ekstrema isključivo koristila svoje telo kao umetničko sredstvo ili objekat, Zlatnog lava na Bijenalu u Veneciji 1997, nagrade Udruženja američkih kritičara 2004. i grada NJujorka za igru i performans 2003. godine, Marina Abramović već u poodmaklim šezdesetim godinama u zemlji svojih roditelja dobija kredibilitet srazmeran decenijskom ignorantskom odnosu prema uspesima koje je beležila na međunarodnoj umetničkoj sceni. Istovremeno, kao istinski posvećenik, Marina Abramović sa arhitektom Remom Kolhasom gradi Centar za očuvanje umetnosti performansa u Hadsonu, gde je pre četiri godine kupila nekadašnji teniski centar sa namerom da ga pretvori u muzej i pozorište. I dok izvanredni projekti najveće zvezde svetske moderne umetnosti treba da dobiju svoju materijalizaciju u Americi i Crnoj Gori, Beograđani će i posle dugogodišnjeg čekanja morati da pokažu još strpljenja da bi izložbu Marine Abramović videli u svom, ali i njenom gradu.