Arhiva

Simboli epohe

Snežana Stamenković | 20. septembar 2023 | 01:00
U cilju afirmacije svoje političke pozicije, u kojoj je na Zapadu htela da potcrta desovjetizaciju društva, Vlada FNR Jugoslavije je nakon raskida sa SSSR-om oblikovala novu kulturnu politiku kojom je u sferi kulture i umetnosti manifestovala svoje demokratsko i modernističko lice. Osmišljen koncept bio je odgovor na izazove hladnoratovske kulturne polarizacije – sovjetske kulturne propagande sa jedne i interesa američkog Kongresa za slobodu kulture – kulturnog produkta CIA-e usmerenog ka levo orijentisanim evropskim intelektualcima, sa druge strane. U središtu tog političkog obračuna, u sferi kulture, posebnu ulogu imala je jugoslovenska diplomatija koja je, prepoznavši previranja u evropskim kulturnim centrima, insistirala na važnosti utemeljenja koncepta „slobode stvaralaštva“. Pažljivo osluškujući odjeke kulturnih nastupa Jugoslavije u svetu, među kojima je bio i nastup Lubarde 1950. u Parizu, o čemu svedoči zvanično pismo Draga Šege, kulturnog atašea Ambasade FNRJ u Francuskoj, Petar Lubarda je prepoznat kao pravi reprezent tog novog kulturnog lika socijalističke Jugoslavije. Nesumnjiv talenat koji je imao, udružen sa nastojanjima Saveta za nauku i kulturu Vlade FNRJ i Odeljenja za naučne i kulturne veze sa inostranstvom da pruže pravi odgovor na nove kulturne okolnosti i zahteve hladnoratovskog doba, učinili su Lubardu jednim od glavnih protagonista te pažljivo promišljene kulturne politike. Lubardin autentičan modernizam blizak apstrakciji u spoju sa motivima iz usmenih predanja, epa i legendi, modifikovanim predstavama podneblja iz kojeg je došao i tehnikom proisteklom iz oblikovanja tekovina i iskustva srednjovekovnog fresko-slikarstva, postao je simbolička umetnička manifestacija Jugoslavije u nizu svetskih umetničkih manifestacija između 1950. i 1960. godine. Upravo ta najuspešnija decenija Lubardinog stvaralaštva, sagledana kroz do sada neizlagane radove iz privatnih kolekcija, svedeno je predstavljena u galeriji Canvas.