Razočarani marksisti

U uokvirenom komentaru „Hronologija fašizma” se navodi da je fašistički pokret osnovao razočarani marksista Benito Musolini 1922. u Italiji. U tom navodu je tačno samo da je Musolini bio razočarani marksist. Pre izvesnog vremena je TV Novi Sad prikazala seriju „Čovek zvani Benito” gde je prikazan životni put Musolinija i pomenuta transformacija. U stvarnosti se nastanak ideologije koja je odgovarala fašizmu, ali onda nije tako nazivana, može vezati za pojavu afere Drajfus u Francuskoj 1896. Društvena vrenja oko te afere su odgovarala onome što se kasnije označilo kao fašizam. Iz tih vrenja je nastao pokret ili partija Francuska akcija koja bi se mogla nazvati prvom fašističkom partijom, a čiji ideolog je bio novinar i publicist Šarl Moras. Musolini osniva fašistički pokret u vreme ekonomske i društvene krize posle Prvog svetskog rata, kao odgovor na pojavu komunističkog pokreta. Wegov naziv je nastao od imena udruženja boraca prvog rata (fasciate di cobatimento), prvih odreda koji su se borili protiv socijalista i komunista. Wihov znak – sekira oko čijeg držala je obmotan snop pruća – preuzet je od Rimljana, a tu sekiru su u starom Rimu nosili liktori, telesna garda Cezara. Sve ovo imate u knjizi „Fašizam u našem veku” Ernsta Noltea. Pojava grupa fašističke orijentacije kod nas se mora shvatiti krajnje ozbiljno. Mora se imati na umu da je nacistička partija u Nemačkoj pri osnivanju imala samo 17 članova, a da su okolnosti koje su tada vladale u Nemačkoj omogućile razvoj do neslućenih granica. Dr Đura Jovanović, Novi Beograd