Autentični multioriginali

Iskustvo profesora Marka Krsmanovića, koji je putujući po svetu bio u prilici da sagleda internacionalnu umetničku praksu u pogledu grafičke produkcije, podstaklo ga je da inicira osnivanje posebne grafičke institucije i u Srbiji. NJegovim i angažovanjem ostalih profesora sa FLU zaživeo je Centar za grafiku i vizuelna istraživanja AKADEMIJA, jedinstvena kuća koja se bavi produkcijom i prezentacijom grafičkog medija u njegovim najrazličitijim vidovima. Više od dve decenije raznovrsnih aktivnosti obuhvata i stvaranje zbirke koja broji više od 800 grafičkih otisaka. Povodom 80 godina postojanja FLU, LJiljana Tašić, kustoskinja Centra, osmislila je izložbu „Pogled u Centar“, kojom ne samo da je skrenula pažnju na različite oblasti delovanja koje neguje ova grafička institucija, poput štampanja i izvođenja grafika, realizovanja izložbi, radionica, međunarodnih projekata i programa popularizacije grafike, već i na samu grafiku kao osoben umetnički medij. Svih dvesta predstavljenih otisaka tačno sto umetnika, koliko ih je izloženo u raskošno velikom izlagačkom prostoru u Resavskoj, prošli su kroz ruke grafičara štampe Centra – Dragana Cohe, Tamare Pajković i Nebojše Lazića. Ova jedinstvena institucija razvija se unutar FLU, koji je za osam decenija postojanja i sam oformio impozantnu zbirku od preko 80.000 grafičkih otisaka, čije je stvaranje započeo i razvijao profesor Boško Karanović. Otuda ne čudi da izložba „Pogled u Centar“ počinje upravo radovima profesora koji su utemeljili život grafike na ovim prostorima. Osim Boška Karanovića, Bogdana Kršića, Marka Krsmanovića, tu su i radovi Stevana Kneževića, Radomira Reljića, Nebojše Radojeva, Miodraga Doce Jankovića, Miodraga Rogića... U saradnji sa svojom asistentkinjom, Natašom Janković, autorka izložbe LJiljana Tašić je pored hronološkog i istorijskog pregleda rada institucije, ukazala i na istraživanja u oblasti medija grafike i njegovih posebnih relacija sa ostalim medijima. Tako se na izložbi može pratiti opredmećenje autorskih ideja u različitim umetničkim disciplinama i uočiti specifična razlika između raznovrsnih jezičkih formi i grafike. NJihovim sučeljavanjem i istovremenim izlaganjem doprinelo se dinamici i zanimljivosti izložbe i omogućilo posmatračima da sagledaju razlike u karakterima pojedinih medija. Tako pratimo kako kolaži i radovi u kombinovanim tehnikama Jelene Trpković i Slobodanke Stupar prerastaju u ostvarenja realizovana u dubokoj štampi, zatim način na koji crteži Marije Dragojlović, Simonide Rajčević, Predraga Terzića, Siniše Ilića ili Branke Kuzmanović pojačavaju ili potpuno menjaju svoj umetnički izraz, ili kako slike u ulju Predraga Neškovića i Žolta Kovača bivaju svedene na ravne grafičke površine. Razlika u doživljaju u odnosu između reljefnih i ravnih površina još je jače potcrtana u sučeljavanju radova Koste Bogdanovića, Gabrijela Glida, Miodraga Mlađovića i čitave grupe skulptora među kojima su Dušan Petrović, Dobrivoje Krgović, Veljko Lalić, Zdravko Joksimović. Najraznovrsnije relacije grade radovi Zorana Naskovskog i Bojana Bema, koji prevođenjem izuzetnih formi instalacija ili video-radova grade autentične multioriginale.