“Tajna” glasine o Marksovom “antisemitizmu”

Gospodin Filip David kaže da zna kako “postoje različita mišljenja: da li je Marks prvo napisao pamflet pod tim nazivom (‘Svet bez Jevreja’, prim. LJ.K.), iz kojeg je potom nastalo delo ‘Jevrejsko pitanje’ (ovdašnji standardni prevod tog rada je ‘Prilog jevrejskom pitanju’, prim. LJ.K.) ili je iz ‘Jevrejskog pitanja’ kasnije izvučen odlomak pod naslovom ‘Svet bez Jevreja’.” Gospodin Filip David kaže još i to da nema nameru da ulazi u polemiku “šta je starije, kokoška ili jaje”, jer, tvrdi on, “okreni, obrni, uvek ostaje suština: sadržaj Marksovih razmišljanja o ‘jevrejskom pitanju’”, koja su, “neosporna je činjenica”, kaže Filip David, “doprinela stvaranju antisemitske atmosfere još u vremenima znatno pre dolaska Hitlera na vlast”. Ne sumnjam da gospodin Filip David zaista veruje u ovo što je napisao. Međutim, njegov sud temelji se na ignorisanju činjenica i neznanju. Reč je o lokalnoj refleksiji jedne propagandne glasine iz 1959. O tome sam već napisao nekoliko rečenica u NIN-u br. 3030. Ipak, verujem da otvaranje problema navodnog Marksovog “antisemitizma” (i) u ovdašnjoj javnosti, otvara mogućnost da se o svemu kaže još ponešto. U predavanju koje je februara 1959. održao u Londonu (tokom Nedelje jevrejske knjige, za vreme održavanja Svetskog jevrejskog kongresa u tom gradu), a koje će u septembru iste godine objaviti pod naslovom “Poruka nejevrejskog Jevrejina”, Isak Dojčer je, pored ostalog, rekao: “Jevrejski jeretici koji transcendiraju jevrejstvo pripadaju jevrejskoj tradiciji. Ako želite, možete uzeti Ahera (Elisha ben Abuyah, nazvan Akher, Drugi, odnosno Stranac, oko 70. n.e., prim. LJ.K.) kao prototip onih velikih revolucionara moderne misli o kojima ću večeras govoriti – možete to učiniti, ukoliko baš želite da ih smestite unutar jevrejske tradicije. Svi su otišli preko granica jevrejstva. Svi oni – Spinoza, Hajne, Marks, Roza Luksemburg, Trocki i Frojd – našli su da je jevrejstvo suviše usko, suviše arhaično i suviše ograničavajuće. Svi oni tragali su za idealima i ispunjenjem izvan njega, a reprezentuju zbir i supstancu pretežno najvećeg u modernom mišljenju... u filozofiji, sociologiji, ekonomiji i politici tokom poslednja tri veka.” I još: “Apologete jevrejskog pravoverja i jevrejskog nacionalizma... napali su Marksa kao ‘antisemitu’ (zbog rada ‘Prilog jevrejskom pitanju’, prim. LJ.K.). Međutim, ja mislim da je Marks stigao do samog srca problema kada je rekao da je Jevrejstvo preživelo ‘ne uprkos istoriji nego u istoriji i kroz istoriju’, da svoj opstanak duguje posebnoj ulozi koju su Jevreji igrali kao predstavnici novčane ekonomije u okruženju koje je živelo u naturalnoj ekonomiji, da je judaizam suštinski bio teorijsko ovaploćenje tržišnih odnosa i trgovačke vere; a da je hrišćanska Evropa, kada se iz feudalizma razvila u ka-pitalizam, u suštini postala jevrejska. Marks vidi Hrista kao ‘teoretizirajućeg Jevrejina’, Jevrejina kao ‘praktičnog hrišćanina’, i stoga ‘praktičnog’ buržoaskog hrišćanina kao ‘Jevrejina’. Budući da je video judaizam kao religioznu refleksiju buržoaskog načina mišljenja, on je video kako se buržoaska Evropa asimiluje u jevrejstvu. NJegov ideal nije bio jednakost Jevreja i hrišćana u ‘judaiziranom’ kapitalističkom društvu, nego emancipacija Jevreja, podjednako i nejevreja od buržoaskog načina života ili, kako je provokativno napisao u svom pomalo paradoksalnom mladohegelijanskom idiomu, ‘emancipacija društva od jevrejstva’. NJegova ideja bila je univerzalna kao Spinozina, koja joj u vremenu prethodi dvesta godina – bila je to ideja socijalizma, besklasnog društva bez države.” Iste ove 1959. godine, Isaija Berlin objavio je knjigu “Život i pogledi Mosesa Hesa”. DŽon Ros, autor studije “Karl Marks, Abraham Leon i jevrejsko pitanje – ponovna procena” iz juna 2008, skreće pažnju da je Berlin u svojoj knjizi iz 1959. denuncirao Marksov nedokazani “antisemitizam”, odao počast Hesu zbog njegovog “otkrića” cionizma ali je, istovremeno, ostao nem u stvari Hesovog “antisemitizma”. Iste 1959, kada je Isak Dojčer održao i objavio svoj londonski govor, a Isaija Berlin svoju knjigu o Mosesu Hesu, izvesni Dagbert Dejvid Rans objavio je “Svet bez Jevreja” i ovaj propagandni falsifikat pripisao Marksu. Danas se ovim Ransom i njegovim “Svetom bez Jevreja” niko ozbiljan ne bavi, ali se zato, i uprkos činjenicama, glasina o Marksovom navodnom “antisemitizmu” sistematski održava i širi od 1986, a posebno posle 2001. Kao primere da pomenem nekoliko knjiga: “Semiti i antisemiti” Bernarda Luisa iz 1986, “Antisemitizam i modernitet” Haima Mekobija iz 2004, “Mučenje Jevreja: Dvadeset i tri veka antisemitizma” Edvarda H. Flanerija iz 2004, “Antisemitizam: Mit i mržnja od antike do savremenosti” M. Perija i F. M. Švajcera iz 2005. Zanimljivo je, takođe i logično, što su u ovoj stvari Marksovog “antisemitizma” sa pomenutim “kritičarima” saglasni (i) autori veoma borbenog sajta “Radio islam”. Oni svojoj publici kao naročito edukativnu lektiru istovremeno nude Marksov “Prilog jevrejskom pitanju”, “Protokole sionskih mudraca”, “Međunarodnog Jevrejina” Henrija Forda, Hitlerov “Majn kampf”, “Jevrejsku zaveru protiv islamskog sveta”, radove Luisa Farakana, vođe američke “Nacije islama”, ali i set (neduhovitih) karikatura kojima se zlosrećni Marks istovremeno predstavlja i kao opskurni jevrejski zaverenik, što ovde znači antiislamski zaverenik. “Dokaz”: Marks je napisao dva, za “jevrejske marksiste”, navodi “Radio islam”, “božanska” rada – “Manifest komunističke partije” i “Kapital”. Identičnom “metodologijom”, videli smo, poslužio se i gospodin Filip David. I on je u isti koš strpao Marksa, “Protokole sionskih mudraca” i “Majn kampf”. Međutim, ovde treba imati u vidu da niko drugi nego upravo “Radio islam” sa svojim (neduhovitim) karikaturama, svakako nehotično, pomaže da se otkrije prava “tajna” glasine o Marksovom “antisemitizmu”, smisao njene socijalne funkcije. Reč je, naime, o glasini koja treba da pomogne neutralizaciji jednog, za svetski kapitalistički sistem (i dalje) subverzivnog opusa koji je, čak i danas, posle decenija besprimerne planetarne propagande protiv ljudske slobode i slobodnog mišljenja, širom sveta i dalje poznat upravo po naslovima ova dva najčuvenija rada tog pisca – “Manifest komunističke partije” i “Kapital”. Nastojanja da se taj opus neutrališe jesu nastojanja da se pod pretpostavkama istorijske demisije dosadašnjeg svetskog sistema, koliko god je to moguće, osujeti, obeshrabri i odloži artikulisanje stvarne alternative za svet zahvaćen i ugrožen ovom dubokom strukturalnom krizom vladajućeg kapitalističkog poretka. Svoj doprinos ovim nastojanjima dao je i gospodin Filip David.