Arheološki rašomon

Zahvaljujući članku Zavada oko „Srpskih gromila“ (NIN, br. 3023) objavljenom krajem prošle godine, čitaoci NIN-a bili su u prilici da se donekle upoznaju sa neobičnim okolnostima pod kojima je docentu dr Đorđu Jankoviću, predavaču Nacionalne arheologije na Odeljenju za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu, prvo onemogućen izbor u više zvanje, a zatim sprečen i ponovni reizbor u zvanje docenta i pored činjenice da je zadovoljavao sve važeće kriterijume, što je pozitivnim referatom potvrdila i Komisija za reizbor. Pet meseci kasnije „slučaj Janković“ se primakao kraju iščekujući epilog. U međuvremenu, Đ. Janković je potpisivanjem ponuđenog mu aneksa ugovora (?!) zadržan (do okončanja konkursne procedure) na fakultetu u zvanju docenta „sa punim radnim vremenom“, da bi mu potom bilo zabranjeno držanje nastave i ispita, a kasnije uskraćivano i pravo prisustva sednicama Izbornog veća (!). Sredinom decembra raspisan je konkurs za mesto docenta za užu naučnu oblast arheologija – težište istraživanja srednjovekovna arheologija. Tokom procedure, tri od pet članova Komisije za pripremu izveštaja za izbor u zvanje docenta opredelila su se za dr Đorđa Jankovića kao jednog od dva prijavljena kandidata. Na slabo posećenoj sednici, 23. aprila, članovi Izbornog veća Filozofskog fakulteta glasali su i o predlogu pomenute Komisije. Dr Đorđe Janković nije prikupio dovoljan broj glasova. Od potrebna 82 glasa on je dobio 81 glas. Sticaj slučajnih okolnosti? Možda, mada svako ko je i iole upućen u dešavanja na Filozofskom fakultetu u vezi sa Đ. Jankovićem u poslednjih godinu dana, a koja su nedvosmisleno od samog početka imala za cilj njegovo uklanjanje sa Odeljenja za arheologiju, teško može da veruje u bilo kakvu igru slučaja. Osporavanje prava Đ. Jankoviću da slobodno iznosi stavove bazirane na rezultatima naučnoistraživačkog rada , kao i neosnovanost ali i zapanjujuća prizemnost ostalih postupaka dela članova Odeljenja za arheologiju, neprikladnih i teško poimljivih za bilo koju, a najmanje za akademsku sredinu, izazvali su brojne reakcije. Oglasili su se arheolozi, ali i veliki broj (165!) studenata koji su, kao i magistranti i doktorandi kod Đ. Jankovića, dajući podršku predavaču i mentoru, želeli da zaštite i svoja prava i interese. Dopisi kojima su se u više navrata arheolozi i studenti obraćali Upravi i dekanu Filozofskog fakulteta tražeći da se zaustavi ovo svojevrsno nasilje nad Đ. Jankovićem i time spreči dalje kaljanje ugleda ove visokoškolske ustanove, bili su ignorisani. Isto se desilo i sa pismom, koje je početkom aprila ove godine, osim Filozofskom fakultetu upućeno i na više adresa Beogradskog univerziteta i Ministarstva prosvete. Pismo je ponovo potpisalo više od 60 arheologa iz Srbije, Republike Srpske i Crne Gore. U njemu je pored iznetog redosleda dešavanja u proteklih godinu dana (potkrepljenih faksimilima konkretnih dokumenata) vezanih za progon Đ. Jankovića, zatražena i dodatna provera brojnih uočenih primera nepoštovanja osnovnih načela Kodeksa profesionalne etike na Univerzitetu i kršenja odredbi Statuta Filozofskog fakulteta koja su učinili Jankovićevi oponenti. Sada je sasvim očigledno da bez podrške Uprave Filozofskog fakulteta interesi klanovskog politikantstva i lični malicioziteti ne bi bili dovoljni da se Đ. Janković udalji iz nastave. Tim povodom se nedavno saopštenjem za javnost oglasilo i Srpsko arheološko društvo. Izrečeno je i sledeće: „Politizacijom postupka, kandidatu su narušeni uslovi za izbor u zvanje i pravo na slobodu mišljenja i naučnoistraživačkog rada, koje je garantovano Ustavom i Zakonom o visokom obrazovanju. Udaljavanjem iz nastave iz ideoloških razloga naneta je šteta Jankoviću kao pojedincu, nastavi arheologije na Filozofskom fakultetu i srpskoj arheologiji u celini“. Marko Vuksan, arheolog, Beograd