„Vojne tajne nadohvat ruke“

Direktor Arhiva Srbije se oglasio povodom devastacije Geozavoda (Karađorđeva 48). Video je na brzinu „neke izveštaje i elaborate iz 1941, predratne spise, dokumentaciju ... Deo arhive je zasigurno vojna tajna...“ Direktor Geozavoda je jedino obrazložio da su od iznajmljivanja zgrade za snimanje davane plate četvorici portira koji je čuvaju. Niko ni reč o pokretnom muzejskom materijalu koji je ostavljen pri nagloj seobi pre pet godina. A šta je ostavljeno? Geološki materijal sakupljan tokom izrade Osnovne geološke karte (1958-1995) koja je za prostor Srbije koštala više od 50 miliona dolara. To su primerci stena i njihovi providni preparati, fosili mikroskopski i makroskopski, primerci minerala (najlepši potiču iz Trepče) itd. Saradnicima je rečeno da ponesu samo svoje lične stvari. Gde su materijali sakupljani u Geološkom institutu SANU gde su rađene doktorske teze, sa opisom novih vrsta čiji holotipovi stoje u rangu sa platinskim metrom i platinskim kilogramom što se čuvaju u Parizu (pod staklenim zvonim). Prvo su minerali odneti (ukradeni), preparati su rasuti po podu i kako su to staklene pločice ... Holotipove retki prolaznici šutiraju (da li se može tako postupati sa ribolikim glavama iz Lepenskog vira i drugim arheološkim nalazima?). Upravo kreće novi evropski projekt koji se zove SYNTHESYS, a finansira poređenja tipskih materijala iz prirodnjačkih muzeja svih zemalja EU, kao i pridruženih, i onih koji se kandiduju. Srbija je u poslednjoj grupi, ali i naši stručnjaci iz beogradskog Prirodnjačkog muzeja mogu dobiti sredstva za kraći boravak (do 15 dana), put i drugo, uključiv korišćenje specijalnih analitičkih metoda, koje se svakodnevno usavršavaju. Kad smo kod Prirodnjačkog muzeja u Beogradu, jedini izložbeni prostor koji ima je bivša stražara na Kalemegdanu. Ne bi ni njega bilo da tu nije bio smešten muzej lova (kad je Rato Dugonjić doneo svoje trofeje sa safarija u Africi i nije ih imao gde). Već 120 godina beogradski Prirodnjački muzej je u privremenom smeštaju. NJegov prvi upravnik (imao je samo jednog radnika-preparatora) Pera Pavlović, kao rođak kraljice Drage, nabavio je izvanrednu zbirku knjiga iz Beča i Minhena, kakve nemamo na nekom drugom mestu, ali je imao nesreću da je kraljica ubijena. Kralj Aleksandar Karađorđević je od sopstvenih sredstava izgradio biološke institute na Skadarskom i Ohridskom jezeru i niz drugih objekata, ali ne i (obrenovićevski) Prirodnjački muzej Srpske zemlje (kako se zvao dok nije u poslednje vreme polako skliznuo do nivoa opštine. Sad je počeo da se diže i pripada Ministarstvu kulture, ali ono nije u stanju da se nosi sa Ministarstvom pravosuđa koje je rezervisalo sve značajne zgrade u centru, za svoje potrebe). Pre kratkog vremena je u Politici, u rubrici MOJ DOM prikazan hotel Lunjevica pa se možemo nadati da će i Prirodnjački muzej dobiti pristojan smeštaj, ako ne u Karađorđevoj 48 (u kojoj je upotrebljen prirodni materijal: stubovi u ulazu od rapakivi granita iz Finske, porfirirski stubići ispred Svečane sale, mermerno stepenište, zidne obloge od finozrnog krečnjaka zelenkaste, ružičaste i žućkaste boje iz Italije, istina izbušene da bi se postavilo nekoliko aparata za otkucavanje zaposlenih u brojnim OOUR).