Kraljevo

Ove jeseni bio sam u Kraljevu nekim lepim povodom. Bio sam impresioniran kako je ta varošica usred Srbije izrasla u pravu lepoticu, kako je grad čist, ljudi živog duha, omladina obučena velegradski kao i beogradska, uprkos krize. I šta ti je prokletstvo, lepa vest nije vest, čak ni povod za kolumnu, već nesreća. I eto grad u koji sam se zaljubio doživeo je zemljotres 5,4 Rihterove skale (po američkom seizmologu Čarlsu, koga u SAD čitaju Rikter, 1900-1985), na papiru ne mnogo razoran, ali su sa svakim satom vesti bile sve gore. Sa svakim novim udarom sve je više bilo staništa onesposobljenih za život. Razlozi nimalo utešni. Mnogo je nadgradnji koje, u našem stilu, ne računaju na trusove. Kad na to dodamo strepnju, ne daj bože da Beograd pogode nekoliko rihtera, bilo bi i više žrtava i drugih čuda i pokora. Za naše uslove Kraljevo je drevni grad. Prvi put je pod imenom Rudopolje (ili Rudo Polje) godine 1456. zabeležen u turskom katastarskom tefteru. Godine 1540. zabeležen je kao Rudopolje i kao Karanovac. A kad se u obližnjoj Žiči krunisao kao prvi srpski kralj novog doba Milan Obrenović dobio je tom prilikom 19. aprila 1882. godine ime Kraljevo. Ali kad neki grad dobije ime iz političkih motiva, a politički su i dinastički razlozi, onda to ime nosi i element izmenjivosti. Kako su članovi Komunističke partije Jugoslavije bili antidinastički raspoloženi, a svrgavanjem dinastije i došli na vlast, onda su Kraljevu dali ime Rankovićevo (1949–1955), po Aleksandru, Srbinu najbližem Titu. Kako u komunizmu često drugi i treći stradaju, bivaju poslati u Sibir, čak bivaju i streljani, drug Leka je još dobro prošao. Smenjen je jer se ponašao kao Titov naslednik. Tako se Kraljevu vratilo njegovo kraljevsko ime. Reč kralj je imenica slovenskog porekla, koja se najpre pojavila u Polapskih Slovena, a izvedena je od ličnog imena franačkog kralja Karla Velikog (768–814), sa kojim su Sloveni bili u kontaktu. Za njih je kralj bio sinonim tuđeg vladara, sa kojim su ratovali ili ga pozivali da posreduje između zavađenih plemena. Ime Karlo potiče od drevne engleske reči coerl muškarac u punoj snazi.