Arhiva

Iskrivljeno lice

NIN | 20. septembar 2023 | 01:00

Prof. dr Radomir Radulović, Klinika za uvo, grlo i nos, Medicinski fakultet u Beogradu

Posle pranja kose i kraćeg boravka na promaji, iskrivila mi se desna polovina lica. O čemu se radi?

Julija Radošević

- Iznenada nastala “iskrivljenost” lica označava gubitak funkcije nervusa facijalisa, koji reguliše mimične i slične pokrete lica (facijalna paraliza). Reč je o pojavi koja deformiše izgled obolelog, pri čemu on ne može da zatvori oko, a ugao usana pri smehu vidno zaostaje za zdravom stranom što pacijentu daje nakazan izgled. Mnogi oboleli su uplašeni, jer misle da je reč o “šlogu”.

Najčešće je uzrok ove paralize nepoznat, a danas se uglavnom smatra da oštećenje n. facijalisa nastaje zbog virusne infekcije, a sama bolest se naziva Belova paraliza. Pored estetskog unakaženja, pacijenti se žale na gubitak ukusa na oboleloj strani, takođe imaju i određene smetnje sa sluhom. Mada je ovo najćešća vrsta paralize facijalnog nerva, ipak se ne sme zaboraviti da se ona može javiti kao “uzgredni” nalaz kod veoma ozbiljnih bolesti, koje mogu da ugroze i život pacijenta. Tako, pojedine vrste tumora mozga, kao jedan od prvih znakova mogu imati i ovu paralizu. Oboljenja uva (hronične upale, na primer), zatim tumori zausne žlezde su katkada praćeni ovom neprijatnom pojavom. Šećerna bolest, kao i poremećaji rada bubrega, te određene vrste leukemija takođe imaju kao prateću pojavu paralizu facijalisa. Mnoge neurološke bolesti su praćene ili počinju ovim neprijatnim ispadom mimike polovine lica. Ona je takođe moguća u poslednjem tromesečju trudnoće, ali i u virusnim bolestima izazvanim virusom herpesa.

Dakle, pre početka lečenja paralize facijalnog živca neophodno je detaljno otorinolaringološko, neurološko i internističko ispitivanje. Pregled krvi, kao i testovi na lajmsku bolest (“krpeljsku groznicu”) su takođe neophodni. Tek kad svi ovi testovi ne otkriju uzrok paralize facijalnog živca, njoj se pristupa kao “Belovoj paralizi” odnosno bolesti nepoznatog porekla. Ona kod 75 odsto pacijenata prolazi, bez posledica, za oko četiri do šest nedelja. Međutim, lečenje je potrebno u svakom slučaju, i danas podrazumeva primenu kortikosteroida (hormona nadbubrega) kombinovanih sa antivirusnim preparatima. U slučaju neuspele terapije potrebna je hirurška intervencija (dekompresija nerava).