Bežanijsko ruglo

Sredinom sedamdesetih godina prošlog veka na Bežanijskoj kosi, uz južnu stranu Autoputa, nadomak Studentskog grada, sagrađen je Studentski sportski centar. Na gornjem platou uređen je lep travnati fudbalski teren sa prikladnim betonskim tribinama, zatim je tu našlo mesta i nekoliko terena za male sportove, a između njih su formirane pešačke staze i platoi sa puno okolnog zelenila i travnatih površina. Istovremeno je uređena i sama padina koja se od ovog platoa spušta prema ulici Tošin bunar. Strm i nepogodan teren tražio je puno sredstava i izvođačkog truda da se i ovaj prostor obradi za sportsko-rekreativne svrhe. Tako su se i ovde, samo u kaskadnom poretku, pojavili tereni za košarku i igralište za male sportove sa betonskim tribinama, a povezivali su ih  pešačke staze, rampe i stepeništa, koji su služili i za prilaz od Tošinog bunara do gornjeg platoa. Veliko stepenište je, na primer, imalo više od dve stotine betonskih stepenika širine od oko tri metra. Zasađeno je tu i mnogo rastinja sa odabranim različitim cvetnim žbunjem prilagođenim sezonskim promenama. U podnožju na ravnini do Tošinog bunara, između staza i visokog zelenila, bilo je i puno improvizovanih malih bašti koje su obrađivali ljudi, najčešće penzioneri, iz obližnjih stambenih blokova. Na stazama, stepeništima i platoima na uređenoj kosini uvek je, za lepog vremena, bilo puno šetača i aktivnih rekreativaca, među njima, naravno, najviše studenata.

Iznenada, na početku jeseni 1998. godine ovde se uz ulicu Tošin bunar pojavila velika tabla sa informacijom da na ovom prostoru pod nazivom Studentskog centra (navod nije precizan, jer je table davno nestalo) počinje izgradnja velikog teniskog kompleksa. Na tabli je bio iscrtan i situacioni plan padine i ravnog dela do ulice, sa kaskadnim platoima i razmeštajem petnaestak igrališta, zatvorenom halom i klupskim zgradama - na površini od neka četiri hektara. Mala baraka uprave gradilišta najavila je početak radova, a ubrzo su dva velika buldožera krenula u rušenje staza, stepeništa, platoa i igrališta, i u pripremanje terena za budući veliki teniski centar. Uništeno je i sve zelenilo na padini i u podnožju, i sa njim i male “penzionerske” bašte. Posle dva-tri meseca kopanja, krajem 1998. godine, buldožeri su zaustavljeni, a nedugo zatim i nestali. Iza njih je ostalo razrovano zemljište poput nekog haotičnog površinskog kopa.

Prolazili su meseci, a od nastavka radova nije bilo ni pomena. Sportisti i šetači izgubili su svoje omiljene staze i igrališta, a sportskom kompleksu na gornjem platou Bežanijske kose presečen je prilaz iz njenog podnožja. Istovremeno, zapadni ulaz u Beograd označen je jednim velikim prostornim ruglom.

Tri godine posle početnih radova i napuštenog gradilišta, u oktobru 2001, pisac ovih redova uputio je pismo novom predsedniku novobeogradske opštine sa molbom za prijem i razgovor o ovoj temi, ali odgovora nije bilo. U međuvremenu na Novom Beogradu podignuti su mnogi objekti i izgrađene značajne saobraćajnice, a ruglo uz Autoput ostalo je, očigledno, zaboravljeno. Čuvena rupa na Slaviji, susedni prostor srušenog Bioskopa “Slavija” i ugao prekoputa Glavne pošte dobili su svoj urbanistički pandan na Novom Beogradu. Razlika je ipak u tome što su ove tamne mrlje na licu našeg grada nekako ublažene privremenim namenskim intervencijama, dok ga ona na Bežanijskoj kosi i dalje sramotno ruži.

Nema sumnje da je prethodna vlast, bilo opštinska ili gradska, očevidno neodgovorno postupila sa ovim investicionim zahvatom bez, verovatno, čvrstih dokaza o obezbeđenim finansijskim sredstvima, bez utvrđenih sankcija za kašnjenje ili napuštanje radova. Međutim nova vlast, opet na opštinskom ili gradskom nivou, morala je da posveti dužnu pažnju ovom urbanističkom zlodelu i da učini maksimalan napor na otklanjanju njegovih posledica, bilo dovođenjem terena u pristojno pejzažno stanje, bilo nastavkom izgradnje predviđenog sportskog kompleksa. Ono najmanje što nadležni organi mogu u ovom času da učine to je da daju prave informacije o dosadašnjim zbivanjima i iznesu svoje planove vezane za rugobni površinski kop na prilazu Beogradu.