Mesićeve mene

Objavljivanje proustaškog govora predsednika Hrvatske Stjepana Mesića nije znatnije naškodilo ugledu i političkom rejtingu šefa hrvatske države. Za šest godina predsedničke vlasti u kojima ga je nacija naizmenično strastveno volela i strastveno mrzela, Stjepan Mesić je postigao da četiri i po miliona stanovnika nacionalno ipak neujednačene Hrvatske prirodnije reaguje na oslovljavanje “građanke i građani”, nego na etnofamilijarne pozdrave “Hrvatice i Hrvati” kojima se služio njegov prethodnik. U tome je jedina “kvaka” njegovog opstanka na vlasti. Nije nikakva tajna da je snimak govora iz Australije 1992. godine u kome Stjepan Mesić tvrdi da su Hrvati pobedili ne samo 1945. nego i 1941. godine, jer je i “Nezavisna Država Hrvatska” imala kakvo-takvo međunarodno priznanje, autentičan. Domaći internetski portal “Indeks”, koji je prvi objavio snimak Mesićevog govora, nikome u Hrvatskoj i van nje nije otkrio toplu vodu. Svi znaju da je Stjepan Mesić toga vremena bio nešto drugo od Stjepana Mesića današnje Hrvatske.

Priznavanje te političke podvojenosti bila je karta na koju su igrali svi savetnici u Uredu predsjednika na zagrebačkom Pantovčaku koji su učestvovali u Mesićevom obraćanju “građankama i građanima” (a ne naciji), čime je pokušao da objasni svoje, danas toliko odiozne, izjave iz Tuđmanove ere. Kao što se i očekivalo, nacija je još jednom, ne bez izvesne topline, prihvatila njegov govor na ivici istine i laži, jer ga upravo zato i smatra “jednim od svojih”, ma šta to značilo. Za nacionalno isključive patriote Mesić je prestao da bude “četnik” i “Burduš”, za političare-pragmatiste šef hrvatske države poučno je pokazao da ume da prizna stare hipoteke, za antifašiste je ostao čovek građanske hrabrosti kojih je u Hrvatskoj danas malo, sve i kad ih štiti tako visoka državnička funkcija. Za srpsku zajednicu Stjepan Mesić i dalje je protivnik svega negativnog što je Srbe u Hrvatskoj zadesilo u vreme rata u bivšoj Jugoslaviji.

Stjepan Mesić je do te mere stekao poverenje građana, birača i javnog mnjenja da se danas u Hrvatskoj manje razmišlja o tome šta je tačno govorio u emigraciji ranih devedesetih godina, a više o onome ko mu, preko starih govora, podmeće noge na ovdašnjoj predizbornoj političkoj sceni. Na popisu prednjači desno krilo vladajuće Hrvatske demokratske zajednice koje Mesića smatra bespogovornim ljubiteljem Srba i izdajnikom “Tuđmanova puta”. Uz njih je i vanparlamentarna hrvatska desnica koja se ovih dana okupila oko generala Tuđmanove vojske koje je Mesić pre nekoliko godina penzionisao zbog pokušaja vojnog puča u Hrvatskoj. Tu je i Hrvatska stranka prava Ante Đapića koji u ovoj aferi traži priliku za veći procenat glasova i mandata u parlamentu.

Sledi stari Mesićev neprijatelj, bivši Tuđmanov savetnik za unutrašnju politiku, kralj ratnih profitera, danas tihi “građevinski poduzetnik” Ivić Pašalić, a tu je i neizbežni “osječki Napoleon” Branimir Glavaš, koji je odnedavno opet u depresiji, jer bi privremena sloboda mogla da mu bude ukinuta novom odlukom suda. Dakako, opet pod političkim pritiskom poput one kojom je bio oslobođen...

Ne treba smetnuti s uma ni udovicu bivšeg hrvatskog predsednika Ankicu Tuđman koja izdaje memoare u kojima o Stjepanu Mesiću, Ivi Sanaderu i ostatku tzv. ljevice Francekove partije ne piše ništa dobro. Kad se sve zbroji, predsednik Stjepan Mesić ima u rukavu mnogo aduta kojima može da poništi efekte svog ružnog, desničarskog ispada iz vremena u kome je tako nešto bilo i normalno, i poželjno.

Činjenica da je aktuelni šef hrvatske države pokazao posebnu brigu zbog reakcija koje bi na njegov stari emigrantski govor mogle da dođu iz najbližeg okruženja, kao i pristojno ponašanje prema svim gostima iz Beograda koji su posle Tuđmanove smrti dolazili u državne i vandržavne posete Hrvatskoj, pokazuje da je sam sa sobom već raščistio neke dileme. Jedna od njih tiče se starih priča o Srbima u Hrvatskoj. Svi znaju da je Mesić “onih strašnih godina” u emigraciji i u domovini govorio da Hrvati krše embargo na uvoz oružja, da su Knin osvojili na juriš pre jedanaest vekova, da Srbi na svojim opancima u Hrvatsku nisu doneli i srpsku zemlju, da samo naivni misle da su u čuvenima šleperima iz Mađarske koji su devedesetih godina Dunavom stizali u Hrvatsku bila naliv-pera.

Čak i oni koji to ne žele da znaju, svesni su da je Stjepan Mesić prvi u modernoj Hrvatskoj rekao da ratni zločin nema nacionalnost i da se kao pravnik zalaže za individualizaciju krivice. Upravo ovih dana, ličko-senjski biskup Mile Bogović poručio je da je “individualizacija krivnje djelo sotone”, a ova izjava je poput vode prošla kroz tradicionalno zapečaćene uši zagrebačkog Kaptola. Slično je reagovala i državna televizija u Hrvatskoj koja je suspendovala dvojicu svojih urednika, Danka Družijanića i Gorana Rotima, koji su emitovali vest da se na internet-portalu njnjnj.index.hr nalazi proustaški govor Stjepana Mesića iz Australije. Opštem odijumu prema ovako poltronskom potezu uprave Hrvatske televizije pridružio se i predsednik Mesić, a dvojica novinara odmah su izjavila da su sigurni da se to ne događa zbog političke samovolje šefa države, nego kuloara hrvatske državne televizije.

Ukratko, Hrvatica iz Sidneja Ina Vukić i Hrvat iz Bazela Vinko Sabljo, koji su određenim medijima ovde dostavili snimke Mesićevih govora pred hrvatskom emigracijom, pojavili su se na hrvatskoj političkoj sceni samo u svojstvu katalizatora. Tek uz njihovu “pomoć” postalo je jasno da “afera predsjednik” ne govori toliko o političkoj i ljudskoj ličnosti Stjepana Mesića koliko o političkim i ljudskim karakterima pojedinaca i masa koje su se, od pobede Hrvatske demokratske zajednice 1990. godine u Hrvatskoj, naizmenično izjašnjavali za i protiv sopstvenih ubeđenja. Način na koji su objašnjavali svoje “zablude” upadljivo je sličan načinu na koji je građanin-predsednik Stjepan Mesić neubedljivo demantovao svoje desničarske ispade u hrvatskoj emigraciji, devedesetih godina prošlog veka. Sasvim lapidarno, “bilo jednom u emigraciji...”