Još malo istorije, ambasadore!

S dužnim poštovanjem pročitao sam komentar izraelskog ambasadora Josefa Levija na moj članak. On samo ukazuje na potrebu bacanja više „istorijskog svetla“ na njegove teze da je „Jerusalim ujedinjena jevrejska prestonica 3.000 godina“ i da bi „palestinska država bila stvorena na istorijski jevrejskoj teritoriji.“ Prvo, ambasador ne pobija podatak iz mog članka da je izraelsko kraljevstvo postojalo samo 73 godine, od 1006. do 932. godine p.n.e. Od tada sve do 1948. nije bilo nikakve izraelske države, prema tome ni bilo kakve jevrejske prestonice. U formalno-pravnom i političkom smislu Jerusalim to nije ni danas. NJegov status nije definisan još od Rezolucije UN iz 1947, koja ga predviđa kao corpus separatum, zbog čega se sve strane ambasade nalaze u izraelskom glavnom gradu Tel Avivu. Kakva je to onda „jevrejska prestonica koja traje 3.000 godina“? Ambasador pominje vekovnu zakletvu jevrejskih generacija „iduće godine u Jerusalimu“. Ta „duhovna povezanost“ Jevreja sa Jerusalimom nije sporna, ali takvu „duhovnu povezanost“ mogu osećati i Srbi prema Skoplju kao prestonici za vreme cara Dušana! Ne pobijajući statističke podatke o minornom broju Jevreja na Bliskom istoku poslednjih vekova (u 12. veku na celom prostoru Palestine bilo ih je samo 1.440), ambasador navodi podatke iz turskog popisa iz 1844. Iako se i iz tih brojki vidi da je u Jerusalimu „nejevreja“ (hrišćana i muslimana) bilo više nego Jevreja, ambasador kaže da su ovi bili „većinska populacija“ u tom gradu! Opis uspeha cionističkog pokreta kao „nezaboravnog poglavlja jevrejske istorije“ koji je okupio „mlade Jevreje“ oko ideje „povratka u domovinu“ može delovati zaista romantično. Ali, nisam ni tvrdio da je stvaranje izraelske države „rezultat zapadnog sentimentalizma“. Istina je mnogo grublja. Sazivanjem cionističkog kongresa u Bazelu 1897. započeli su pregovori sa Velikom Britanijom o posedima u Palestini, koji su rezultirali Balfurovom deklaracijom iz 1917. o osnivanju „nacionalnog doma“ za Jevreje. Upravo taj, jedan od najkontroverznijih međunarodnih dokumenata novije istorije, osnova je turbulentne, često krvave istorije Bliskog istoka. Razvoj događaja doveo je do strateškog saveza Izraela sa Velikom Britanijom, a onda i sa SAD, a bez tog saveza ne bi ni bilo Izraela kao nuklearne, ekonomske i vojne sile. Tvrdnja da je do „masovne arapske migracije u Palestinu došlo usled povoljnih ekonomskih uslova koje su stvorili jevrejski naseljenici“ može izazvati samo osmeh na licu svakog, pa i objektivnog jevrejskog poznavaoca novije bliskoistočne istorije. Navođenjem procenata palestinskog stanovništva po gradovima diljem Palestine ambasador Levi dovodi u ozbiljnu opasnost i svoju tezu da bi Izrael „čak“ dopustio stvaranje palestinske države na delu „istorijski jevrejske teritorije“. Ambasador navodi da je imperator Hadrijan 135. godine n.e Judeji dao ime Palestina, kažnjavajući Jevreje zbog pobuna protiv Rimljana. Tačno je da je to uradio, ali produžavajući već postojeći termin i na oblast gde su Jevreji živeli, što je, svakako, bila kazna za njih. A termin Palestina (Peleset - područje između Mesopotamije i Mediterana) korišćen je još 1150. godine p.n.e, u hijeroglifskim zapisima u hramu faraona Ramzesa Trećeg, da bi čist termin Palestina u svojoj Istoriji u 5. veku p.n.e. prvi upotrebio Herodot. Ambasador završava tvrdnjom da zemlja „nikada nije uzeta Palestincima“ jer „palestinska država nikada nije ni postojala“! Od palestinske države, koja je u procesu konstituisanja, sigurno ne, ali jeste od palestinskog naroda. Pre Plana UN o deobi Palestine, 1946. tamo je bilo 1.260.000 Arapa i 608.000 Jevreja, pod čijom je upravom bilo samo 7 odsto teritorije. Planom su dobili 56 odsto teritorije, a kasnije su ratovima i ekspanzijom prepolovili i onih 43 odsto koliko je Planom dobila arapska strana. Nadam se da moje stavove ambasador Levi neće oceniti kao „pokušaj delegitimizacije Izraela“, jer želim budućnost u kojoj će Izrael i Palestina, kao dve nezavisne države, živeti u miru i dobrosusedstvu.